Periodiske Tabelle

Ju periodiske Tabelle fon do chemiske Elemente is ne Deerstaalenge fon do bekoande chemiske Elemente, oardend ätter Elektronestruktuur sodät fuul chemiske Oainskuppe sik truch ju Tabelle annerje ap ne räägelmäitige Wiese.

Ju foulgjende Bielde wiest ju apstuunse Tabelle fon bekoande Elemente. Älk Element is apliested ätter sien Atomtaal un chemisk Symbol. Wan me dän Wieser buppe n Symbol haalt, sjucht me dän Noome fon dät Element un wan me deerap klikt, kricht me dän deerbie heerende Artikkel.
Ju periodiske Tabelle is n Biespil fon n Klassifikationssystem: Elemente in jusälge Spalte of jusälge periodiske Tabellengruppe - also hierunner jusälge Faawe - hääbe äänelke chemiske Oainskuppe.

Atomtaale in rood tjuude ap Elemente do der nit natüürelk ap ju Äide foarkuumen dwo. Do Elemente Technetium (Tc) un Promethium (Pm) un tiedwiese do transuroan Elemente (93 un haager) konnen truch Käädenreaktione kunstelk moaked wäide. Do Nummere 112 un haager sunt bit nu bloot theoretisk.

Uursproangelk waas dät System betoacht sunner Kunde fon dän innere Bau fon dät Atom. Do Elemente sunt oardend ätter hiere Atommasse. Die Düütske Johann Wolfgang Döberreiner waas die Eerste, die der bemäärkt häd, dät der dan ne Woogenfoarm in do Oainskuppe koom. Hie unnerskatte ‘Tjotaale’ fon uureenstimmende Elemente. Die Änglounder John Alexander Reina Newlands äntdäkte, dät deer n Räägelmäitegaid fon älke 8 Elemente bestuude, man jo hääbe him uutlaached, wan hie kwad, dät me dät fielicht ferglieke kon mäd do Oktoawen in ju Musik. Ap Eende hääbe die Düütske Lothar Meyer un die Russe Dmitry Mendeleyev 1879 ju eerste periodiske Tabelle publizierd. Deerbie hääbe do foar Tellur un Jod ju Massenfoulge uumetroald. Deertruch is ju Uureenstimmenge in do Oainskuppe ferbeeterd. Ätter dät Apkuumen fon ju Woogenmechanik is düütelk wuuden, wo dät koom. Dät is nit toufällich, dät do Perioden fon disse Tabelle stimme mäd ju Taal fon do Elektrone in do Skille fon Atome.