Sorgo (Sorghum Moench) – rodzajroślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 18[4]–20[5] gatunków. Szczególnie dużo problemów taksonomicznych przysparza Sorghum bicolor, którego odmiany i podgatunki były powodem opisywania licznych, odrębnych gatunków[5]. Rośliny tego rodzaju występują w strefie klimatów ciepłych i gorących Starego Świata (tylko jeden endemiczny gatunek rośnie w Meksyku)[6], stanowiąc jedną z najważniejszych roślin zbożowych tych regionów świata. Poza Afryką różne gatunki i odmiany uprawiane są także w Indiach i Chinach. Sorgo zajmuje piąte miejsce na świecie pod względem obszaru upraw. Rośliny tego gatunku cechują się dużą odpornością na wysokie temperatury i susze. Wartość odżywcza sorgo jest porównywalna z kukurydzą[7]. Ziarno cechuje się wysoką wartością odżywczą i może być wykorzystywane zarówno w celach konsumpcyjnych, jak i jako pasza[8]. W Polsce uprawiane i przejściowo dziczejące są dwa gatunki – sorgo alepskieS. halepense i sorgo dwubarwneS. bicolor[9].
Systematyka
Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny wiechlinowatych (Poaceae) z rzędu wiechlinowców (Poales)[2]. W obrębie rodziny należy do podrodziny Panicoideae, plemienia Andropogoneae[10].
Największymi producentami sorgo są: USA, Nigeria, Meksyk, Indie i Chiny.
Niektóre gatunki są bardzo wartościowymi roślinami żywieniowymi, ponieważ zawierają do 13% białka oraz witaminy z grupy B.
Liście wykorzystuje się jako paszę dla bydła, a ziarno przerabia na kaszę i mąkę, z której robi się placki.
Z sorgo wykonuje się napój alkoholowy podobny do piwa albo wódki (rozmaite odmiany): gaoliang.
Sorgo dostarcza także materiału do wyrobu mioteł i szczotek (tzw. szczotek ryżowych), źdźbła służą jako opał, materiał budowlany i do stawiania płotów[11].
Uprawa w Polsce
Sorgo zyskuje zainteresowanie w Polsce ze względu na zmianę warunków klimatycznych, które coraz bardziej sprzyjają uprawie sorgo niż kukurydzy[12]. Okresowe susze, podatność kukurydzy na stonkę kukurydzianą, choroby grzybowe oraz uprawa na niewłaściwych glebach przekonują rolników do zmiany upraw[13].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑B.B.BujanowiczB.B., J.J.MatrasJ.J., R.R.KlebaniukR.R., J.J.WojtasikJ.J., Skład mineralny zielonek w zależności od gatunku i fazy wegetacji roślin, „Roczniki UMCS”, XIII (33), 2000, s. 257-262.
↑ZbigniewZ.MirekZbigniewZ., HalinaH.Piękoś-MirkowaHalinaH., AdamA.ZającAdamA., MariaM.ZającMariaM., Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 170, ISBN 978-83-62975-45-7.
↑Poaceae (grass family). [w:] Taxonomy Browser [on-line]. The National Center for Biotechnology Information. [dostęp 2011-01-14]. (ang.).
↑Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza S.A., 1998, s. 493, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
↑BrzóskaB.F.BrzóskaB., ŚliwińskiŚ.B.ŚliwińskiŚ., Jakość pasz objętościowych w żywieniu przeżuwaczy i metody jej oceny, „Wiadomości Zootechniczne”, 2011. Brak numerów stron w czasopiśmie
↑BerenjiB.J.BerenjiB., DahlbergD.J.DahlbergD., Perspectives of sorghum in Europe, „J. Agron. Crop Sci.”, 190 (5), Parlier, 2004, s. 332-338, DOI: 10.1111/j.1439-037X.2004.00102.x.