Shankar var fødd i Varanasi i India som den yngste av sju brør, men berre fire levde opp.[1][2][3] Faren var ein suksessrik advokat og mora var dotter av ein landeigar.
Som tiåring drog Ravi til Paris der broren Uday dreiv ei dansegruppe.[4][5]
Han turnerte med gruppa i Europa og USA, og lærte både dans og musikk.[2][3]
Han blei også kjend med vestleg kultur som klassisk musikk, jazz og film.[6]
Ravi Shankar speler ragaenMadhuvanti under Shiraz kunstfestival på 1970-talet.
I 1934 høyrde Shankar Allauddin Khan, hovudmusikaren ved hoffet til fyrstestaten Maihar, spela ved ein musikkonferanse i Calcutta. Uday overtalte maharadjaen av Maihar til å la Khan reisa med gruppa hans som solospelar på ein europeisk turné i 1935.[6] Shankar fekk noko opplæring av Khan under turneen, og fekk tilbod om skikkeleg undervising om han gav opp turneringa og kom til Maihar.[6] I 1938 gav han opp dansen for å konsentrerar seg om musikk.
Foreldra hans var døde då Shankar kom tilbake til India. Han budde med Khan sin familie i det tradisjonelle guruku-systemet.[4] Khan lærte han ragaer og musikkstilane dhrupad, dhamar og khyal. Shankar lærte særleg å spela sitar og surbahar, men også teknikken til instrumenta rudra-vina, rubab og sursingar.[4][7] Han trente ofte saman med barna til Khan, Ali Akbar Khan, som blei ein langvarig samarbeidspartner, og Annapurna Devi, som han ei tid var gift med.[8] Shankar hadde sin første offentlege konsert på sitar i desember 1939. Debutframføringa hans var ein jugalbandi (duett) med Ali Akbar Khan, som spelte sarod.[9]
Frå 1949 til 1956 var Shankar musikalsk direktør for All India Radio i New Delhi.[2] Ved stasjonen grunnla han Indian National Orchestra og komponerte musikk for det, ofte ved å kombinera vestleg og indisk instrumentering.[13]
Han laga også filmmusikk, mellom anna til Satyajit Ray sin Apu-trilogi.[3][14] Han var musikalsk direktør for fleire filmar, som Godaan og Anuradha.[15]
Flygeblad for ein konsert med Ravi Shankar og Alla Rakka i Wisconsin i 1967.
I 1956 byrja Shankar å turnera i Europa og Amerika. Han auka interessa for indisk klassisk musikk gjennom framføringar og undervising, og dyrka musikalsk samarbeid gjennom vennskap med fiolinisten Yehudi Menuhin og Beatles-medlemmen George Harrison. Påverknaden hans på Harrison og The Beatles hjelpte til med å gjera indiske instrument i popmusikk («ragarock») populære på 1960-talet. Han tok del på fleire av dei kjende festivalane på 1960-talet, som Monterey Pop Festival i 1967 og Woodstock i 1969. Han fekk også mykje merksemd då han oppredde på The Concert for Bangladesh i 1971.
Shankar skreiv fleire stykke for sitar og vestleg orkseter, og la ut på fleire verdsturnear på 1970- og 1980-talet. Frå 1986 til 1992 var han medlem av Rajya Sabha, overhusert til Det indiske parlamentet. I 1999 blei han tildelt Bharat Ratna, den høgaste sivile utmerkinga i India.
Ravi Shankar i 2009.
Han fortsette å framføra musikk fram til enden av livet sitt. Rundt ein månad før han døydde, den 4. november 2012, spelte han sin siste konsert ved Terrace Theater i Long Beach i California saman med dottera Anoushka Shankar.
Familie
Shankar gifta seg med ei av døtrene til musikklæraren Alauddin Khan, i 1941..[7]Annapurna Devi spelte surbahar, ein djupare sitartype, og dei spelte gjerne saman. Paret fekk sonen Shubhendra Shankar i 1942, men gjekk seinare frå kvarandre. Shankar hadde seinare tilhøve med den klassiske dansaren Kamala Shastri og med konsertarrangøren Sue Jones, som han fekk dottera Norah Jones med i 1979.
Han fekk dottera Anoushka Shankar med Sukanya Rajan i 1981, og gifta seg med henne i 1989.[16]
Shubhendra «Shubho» Shankar spelte både sitart og surbahar. Han var ofte med faren på turnear. Shubhendra døydde av lungebetennelse i 1992.[17]
Norah Jones blei kjend som jazzmsusikar på 2000-talet, og vann åtte Grammy-prisar i 2003.[18] Same året var halvsystera Anoushka Shankar nominert til ein grammypris for beste verdsmusikkalbum.[18] I 2013 var Anoushka og den då avdøde Ravi Shankar nominerte for beste verdsmusikkalbum med ulike album.[19]
Også i 2013 samarbeidde dei to systrene på albumet Traces of You, som blei nominert til ein grammypris i 2014.
Den eksperimentelle fusion-musikaren Ananda Shankar er ein nevø av Ravi Shankar.
Verk
Album (utval)
Three Ragas (1956)
Music of India (1962)
Improvisations (1962)
India's Most Distinguished Musician in Concert (1962)
Ravi Shankar (Odeon Records, India catalogue) (1963)
Slawek, Stephen (2001). «Shankar, Ravi». I Sadie, Stanley. The New Grove Dictionary of Music and Musicians23 (2nd utg.). London: Macmillan Publishers. ISBN0-333-60800-3.
