អក្សរ គុប្តៈ (ជួនកាលគេហៅថា Gupta Brahmi script ឬ Late Brahmi script ) [១] ត្រូវបានប្រើសម្រាប់ការសរសេរ សំស្រ្កឹត ហើយត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹង ចក្រភព គុប្តៈ នៃ ឧបទ្វីបឥណ្ឌា ដែលជាសម័យកាលនៃភាពរុងរឿងខាងសម្ភារៈ និងការវិវត្តន៍ ខាងសាសនា និង វិទ្យាសាស្ត្រ ដ៏អស្ចារ្យ។ អក្សរ គុប្តៈ ត្រូវបានចុះមកពី ព្រាហ្មិ ហើយបានបង្កើតឡើងនូវអក្សរ សារទា និង សិទ្ធំ ។ អក្សរទាំងនេះនៅក្នុងវេនបានបង្កើតឡើងនូវអក្សរឥណ្ឌូសំខាន់ៗជាច្រើន រួមទាំង អក្សរទេវនាគរី(អក្សរធម្មតាបំផុតដែលប្រើសម្រាប់ការសរសេរ សំស្រ្កឹត តាំងពីសតវត្សទី 19) អក្សរ Gurmukhī សម្រាប់ Punjabi អក្សរ Odia អក្សរ Bengali-Assamese និងអក្សរ ទីបេ។ ទំព័រគំរូ:Brahmi-Gupta-Devanagari
អក្ខរក្រម
អក្ខរក្រម គុប្តៈ មាន 37 អក្សរ: ព្យញ្ជនៈ 32 ដែលមានអក្សរបញ្ចប់ "អ" និង 5 ស្រៈឯករាជ្យ។ បន្ថែមពីនេះទៀត វចនានុក្រមត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងព្យញ្ជនៈ ដើម្បីផ្លាស់ប្តូរសំឡេងនៃស្រៈចុងក្រោយ (ពី "អ" ដែលមានដើមកំណើតទៅជាសំឡេងផ្សេងទៀតដូចជា ឥ, ឧ, ឯ, ឱ, ឪ...)។ ព្យញ្ជនៈក៏អាចត្រូវបានផ្សំជាសមាសធាតុដែលគេហៅផងដែរថា ព្យញ្ជនៈផ្សំ (ឧទាហរណ៍ ស+យ ត្រូវបានផ្សំបញ្ឈរដើម្បីផ្តល់ឱ្យ "ស្យ")។ [២] [៣]
លិខិត
|
IAST និង
</br> IPA សំស្ក្រឹត
|
លិខិត
|
IAST និង
</br> IPA សំស្ក្រឹត
|
</img>
|
អ
|
</img>
|
អា
|
</img>
|
ឥ
|
|
ឦ
|
</img>
|
ឧ
|
|
ឩ
|
</img>
|
ឯ
|
</img>
|
ឱ
|
|
ឰ
|
</img>
|
ឪ
|
|
ឫ
|
|
ឬ
|
|
ឬ
|
|
ឮ
|
ព្យញ្ជនៈ
|
Stop
|
Nasal
|
Approximant
|
Fricative
|
Voicing →
|
Voiceless
|
Voiced
|
Voiceless
|
Voiced
|
Aspiration →
|
No
|
Yes
|
No
|
Yes
|
No
|
Yes
|
Velar
|
|
ក
|
|
ខ
|
|
គ
|
|
ឃ
|
|
ង
|
|
|
ha /ɦ/
|
Palatal
|
|
ច
|
|
ឆ
|
|
ជ
|
|
ឈ
|
|
ញ
|
|
យ
|
|
śa /ɕ/
|
|
Retroflex
|
|
ṭa /ʈ/
|
|
ឋ
|
|
ឌ
|
|
ឍ
|
|
ណ
|
|
រ
|
|
ṣa /ʂ/
|
Dental
|
|
ត
|
|
ថ
|
|
ទ
|
|
ធ
|
|
ន
|
|
ល
|
|
ស
|
Labial
|
|
ប
|
|
ផ
|
|
ព
|
|
ភ
|
|
ម
|
|
វ
|
|
នៅក្នុងយូនីកូដ
ស្តង់ដារយូនីកូដមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់លាស់ថាអក្សរ Gupta ត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការប្រែប្រួលស្ទីលស្ទីលរបស់ ព្រាហ្មិ [៥] ការប្រើប្រាស់ការអ៊ិនកូដ ព្រាហ្មិ គឺជាវិធីសាស្រ្តមួយ។ទំព័រគំរូ:Unicode chart Brahmi
គុប្តៈ numismatics
សញ្ញា អាណាចក្រ កុសន នៅក្នុងអក្សរ គុប្តៈ ព្រាហ្មិ ដែលបង្ហាញ Septimius Severus និង Julia Domna ។ ត្រាអាន Damputrasya Dhanguptasya ("[Seal of] Dhangupta son of Dama) ។ សតវត្សទី 3 គ។
កាក់នៃវីក្រមទិត្យ ( ចន្ទ្រគុប្តទី២ ) ដែលមានព្រះនាមស្តេចក្នុងអក្សរគុប្តព្រហ្មីឆ្នាំ៣៨០-៤១៥ គ.ស.
កាក់របស់អ្នកគ្រប់គ្រង Alchon Huns Mihirakula ។ Obv: Bust of ស្ដេចជាមួយនឹងរឿងព្រេងនៅក្នុងអក្សរគុប្តៈ (
</img> )
</img>
</img>
</img>
</img>
</img>
</img>
</img>[៦] (ជ)យតុមិហិរកុល ("សូមអោយមានជ័យជំនះដល់មិហិរកុល") ។ Rev: ព្រំប្រទល់ជុំវិញអាសនៈភ្លើង អមដោយអ្នកចូលរួម។ [៧] [៨] [៩]
វិចិត្រសាល
-
The Allahabad pillar inscription of Samudragupta, with its standardised Gupta characters.
-
Brahmi and its descendent scripts.
-
The 5th- or 6th-century Gupta script Gopika Cave Inscription in Sanskrit about goddess
Durga
-
Gupta script decipheration table
-
A palm leaf Sanskrit manuscript in early Gupta Brahmi script, discovered in Miran, northwest China.
[១០]
-
ឯកសារយោង
- ↑ Sharma, Ram.
- ↑ Fischer, Steven Roger (2004) (ជាen). History of Writing. Reaktion Books. p. 123. ល.ស.ប.អ. 9781861895882. https://books.google.com/books?id=iYMXnSko5QwC&pg=PT123.
- ↑ Publishing, Britannica Educational (2010) (ជាen). The Culture of India. Britannica Educational Publishing. p. 82. ល.ស.ប.អ. 9781615302031. https://books.google.com/books?id=6cabAAAAQBAJ&pg=PA82.
- ↑ Cite error: Invalid
<ref>
tag; no text was provided for refs named GU
- ↑ Unicode Consortium (2022). "The Unicode® Standard Version 15.0 – Core Specification" (PDF). Unicode Consortium website.
- ↑ The "h" (
) is an early variant of the Gupta script.
- ↑ Verma (2018) (ជាhi). The Imperial Maukharis: History of Imperial Maukharis of Kanauj and Harshavardhana. p. 264. ល.ស.ប.អ. 9781643248813. https://books.google.com/books?id=09FqDwAAQBAJ&pg=PT264.
- ↑ Sircar (2008) (ជាen). Studies in Indian Coins. p. 376. ល.ស.ប.អ. 9788120829732. https://books.google.com/books?id=m1JYwP5tVQUC&pg=PA376.
- ↑ Tandon (2013). Notes on the Evolution of Alchon Coins Journal of the Oriental Numismatic Society, No. 216, Summer. pp. 24–34. http://coinindia.com/galleries-alchon-early.html.
- ↑ (ជាen) Buddhism in Central Asia. 1987. p. 187 Note 32. ល.ស.ប.អ. 9788120803725. https://books.google.com/books?id=sluKZfTrr3oC&pg=PA187.
- ↑ Inscriptions Of The Early Gupta Kings And Their Successors. 1960. pp. 150-158. https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.463254.