Elefànt
  'L elefànt (elefante in itagliàṅ) 'l è 'n mamìfar dla famìja di Elephantidae ch'al gh'à tri spéci: 'l elefànt aśiàtic (Elephas maximus), 'l elefànt africàṅ dla savàna (Loxodonta africana) e 'l elefànt africàṅ dla furèsta (Loxodonta cyclotis). In gènar i vìvan stant'an ma i pōl'n anc pasàr i utànta. DescrisiònChi lōr i èṅ dal bèsti dimóndi grôsi tant ch'i èṅ i èsar vertebrâ più grand a 'l mónd. 'L elefànt africàṅ al pasa i quàtar métar e 'l déś tunelàdi 'd pēś. Al gh'à di òć piculèṅ e di uréci grandi ch'i s pōlan mōvar da par lōr e ch'i cuntribuìs'n a paràr via 'l cald ch'i gh'ànan dèntar. Al sò naś al s è śuntâ a 'l làb'r ad sōvar par dar vita a 'n òrgan pîṅ ad terminasiòṅ narvóśi ciamâ prubòsid ch'i dróan par ciapàr e stricàr dla ròba o anc par tōr dl'àqua. Lè incòst fra 'l dū bandi i gh'aṅ dū dintòṅ in avòri, al śani, e pò àtar quàtar mulàr in dla bóca ch'i pōlan cambiàr quànd i èṅ frust. I vìv'n in grup faghénd dal famìji che però i s pōl'n anc dasfàr c'n an tèmp quànd al masć al sarnìs na fémna difarènta. I pìcui i nàsan dòp na gestasiòṅ ad vint-i-òṅ méś, in gènar a véd la luś 'n elefantèṅ a la vòlta, sōl in gnanc al 2% di caś i nàsan di śmèi. Cla bèstia chè la magna l'èrba e 'l fój, la fruta e la scòrsa di àrbui. Esénd ch'i gh'aṅ biśógn ad magnàr dimóndi, i sa spòstan da spés par catàr-'n ad nóṿ. I elefànt i èṅ bòṅ ad scultàr e 'd naśàr la ròba da luntàṅ, un quèl ch'a gh fà còmad parchè la vista l'è piutòst lòfi. I téndan dal vòlti a 'rliàr-as, specialmènt i masć. I n s cumpatìsan minga al furmìghi tant ch'i làsan pèrd'r al piànti cun di furmigàr dèntar. Culegamènt estéranÀtar prugèt
|
|||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
_03.jpg)
