Zibiltera

Zibiltera

Gibraltar (en) Gibraltar (es)
Bandiera Stema
someja aerea in agosto
Ino	God Save the King
Bomò	«Montis Insignia Calpe» «Badge of the Rock of Gibraltar» «Знак на Гибралтарската скала» «Bathodyn Craig Gibraltar»
Epònemo	Tariq ibn Ziyad (it)
Pozision
36°08′24″N 5°21′00″W36°08′24″N, 5°21′00″W
Continente	Europa
Teritòrio reclamà da	Spagna[1] e Regno Unio
Stato	Regno Unìo
Cavedałe de	Zibiltera Regno de Zibiltera
Capitałe	Zibiltera
Popołasion
Totałe	34 003 (2020)
Densità	4 969,02 hab./km²
Demònemo	zibilterino o zibilterina o zibilterini, zibilterine ,
Idioma	inglezo
Zeografia
Àrea	6,843 km²
Bagnà da	Mar de Alborán (it) , Baja de Algeciras e mar Mediteràneo
Altitùdene	11 m
Rente a	Spagna   Andalusìa   Union Eoropea
Dati istòreghi
Avegnimento ciave	Grando Asèdio de Zibiltera Asèdio de Zibiltera Dodèzemo Asèdio de Zibiltera Tolta de Zibiltera Asèdio de Zibiltera (1506) Tolta de Zibiltera (1467) Tolta de Zibiltera (1462) Asèdio de Zibiltera (1436) Tolta de Zibiltera (1411) Asèdio de Zibiltera (1349-50) Asèdio de Zibiltera (feb/zug 1333) Asèdio de Zibiltera (1333) Secondo Asèdio de Zibiltera (1315) Tolta de Zibiltera (1309)
Dì festivo	Festa nasionałe de Zibilterra (10 de setenbre)
Organizasion pułìtega
Òrgano lejislativo	Parlamento de Zibiltera (it)
Sovrano del Regno Unito (it)	Carlo III (8 de setenbre del 2022)
Primo Ministro de Zibiltera	Fabian Picardo (9 de disenbre del 2011)
Menbro de	Interpol[2]
Economia
Ìndaze de desviłupamento oman	0,961  (2018 )
Moneda	sterlina de Zibiltera
Còdazi de identifegasion
ISO 3166-1	GI GIB 292
Còdaze postałe	GX11 1AA
Fuzo oràrio	Ora de l'Eoropa Sentrałe
Domìnio de primo liveło	.gi
Prefiso tełefònego	+350
Tełèfono d'emerzensa	112
Preza ełètrega	Europlug[3] e tipo G[4]
Premi (1842)  Città del Regno Unito (it)  Conferio da Victoria
Istòrego
← Regno de Seviła
Sito web	gibraltar.gov.gi

Zibiltera o Gibiltera^[5]ła xe un Teritorio da Mar del Regno Unìo, inte ła Eoropa meridional, postà inte ła banda meridional de ła Penìzoła Ibèrica.
Ła confina sol che co ła Spagna a nord via tera, a sud via mar. Ła xe xusto a nord de Ceuta^[6] e poco distante da el Maroco.

El nome el vien da l'àrabo جبل طارق, Jabal Ṭāriq o Gebel al-Tariq (łiterlamente Montagna de al-Taric)^[7] el primo omo che ła ga catà e conquistà par i arabi int'el 711.

Ła ocupa el omonemo Promontorio de Gibiltera, un masiso calcareo alto fin a 426 m.

A ovest l'è bagnà da ła Baja de Algeciras o de Gibiltera; a est dal Mar Mediteraneo; sud da łe aque del Stréto de Gibiltera.

Ła xe stada teritorio fenicio, cartaginexe, roman e arabo.

Ła xe stada ocupada da i spagnołi int'el 1462.

Ła xe deventà britànica in perpetuo inte el 1713 che ła Spagna l'acetava de dar par senpre ła Roca de Gibiltera al Regno Unìo. El tratato el stabiłìa anca na xona neutrałe su l'istmo intrà Gibiltera e Spagna.
Col pasar dei ani i ingleixi i avéa spostà el confin pi a nord ocupando progresivamente na parte de ła xona neutra. A ła fin anca ła Spagna el ga ocupà el resto de ła xona neutra e cusì se ga creà un confin de fato andove che se cata ła frontiera moderna.

Durante ła Secónda Guera Mondiałe l'è stà na baxe angloamericana inportante e anca dopo el ga mantegnùo inportansa stratègica par el controło del pasajo intrà Mar Mediteraneo e Oceano Atlàntico.

Par sècołi l'è stà na baxe goernà da miłitari po dopo l'è stà proclamà Cołonia sóto el comando de un Goernador nominà dal Regno Unìo.

Dal 1969 ła ga na Costitusion che ghe garantise l'autogoerno, mentre el Regno Unìo el mantien ła gestion de ła połìtica èstera e ła diféxa.
El Goernador el fa da raprexentante del Regno Unìo ma el poter lejislativo el xe in man al Parlamento Locałe che el nòmina anca el Goerno (poter executivo). Ghe xe anca un sistema giudisiario autònomo baxà sul sistema ingléxe.

Col tenpo l'è stà abità da ingleixi, spagnołi, ebrèi e da genoveixi disendenti dei pescadouri che i gavéa méso sù caxa a Gibiltera dopo l'arivo dei Ingleixi.
Al dí de anco ła stragran parte dei abitanti ła se consìdara "gibilterani".

• 
  panorama verso merdion, so el sfondo ła costa africana
• 
  panorama verso osidente
• 
  Castel Moresco^[8]
• 
  sede de el governo

v t e Stati del mondo · Eoropa
Stati	Albanìa • Andora • Àustria • Belzo • Biełorùsia • Bòsnia e Erzegòvina • Bulgaria • Croàsia • Danemarca[1] • Estònia • Finlàndia • Fransa[1][2][3] • Gresa[4] • Irlanda • Islanda • Itàłia[5] • Łetònia • Łiechtenstein • Łituània • Łusenburgo • Masedònia del Nord • Malta • Moldàvia • Montenégro • Norveza • Ongarìa • Paezi Basi[1][2] • Połònia • Portogało[5] • Prinsipato de Mònaco • Regno Unìo • Repùblega Ceca • Romania • Rùsia[4] • San Marin • Sèrbia • Slovàchia • Slovènia • Spagna[5] • Svèsia • Svìsera • Ucràina • Vatican •  Zermània
Dipendense	Zibiltera • Ìxołe Åland •  Ìxołe Fær Øer • Ìzołe del Canal ( Guernsey • Jersey • Sark) • Ìxoła de Man • Svalbard e Jan Mayen
Teritori custionai	Kósovo • Transnistria[6]
Teritori transcontinentałi[6]	Azerbaijan[4] • Kazàkistan[4] • Turchia[4] • Zeorza[4]
Notasion: ↑ 1,0 1,1 1,2 parte de el teritòrio el ze in Amèrica del Nord ↑ 2,0 2,1 parte de el teritòrio el ze in Amèrica del Sud ↑ parte de el teritorio el ze in Oseania ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 parte de el teritòrio el ze in Àzia ↑ 5,0 5,1 5,2 parte de el teritòrio el ze in Africa ↑ 6,0 6,1 No i ghe ze mia inte el schema de łe Nasion Unie

v t e Sudivixion de el Regno Unìo
nasion costituenti	Inghiltera • Galles • Scosia • Irlanda del Nord
Dipendense deła Corona britanica	Bałiai de Guernsey e de Jersey • Ixoła de Man
Teritori britanici d'oltremare	Anguilla • Bermuda • Territorio antartico britannico • Teritorio Britannico dell'Oceano Indiano • Ixołe Cayman • Ìzołe Malvine • Georgia del Sud e ixołe Sandwich meridionali • Gibiltera • Montserrat • Ixołe Pitcairn • Ixoła de Sant'Ełena • Ixołe Turks e Caicos • Ixołe Vergini Britaniche • baxi miłitari de Akrotiri e Dhekelia a Sivro

• Wikimedia Commons el detien imàjini o altri file so Zibiltera
• Scholia el detien schemi gràfeghi so Zibiltera

Portałi:
• Portałe de Eoropa