Ndoc Nikaj

Ndoc Nikaj
Ndoc Nikaj
	Ndoc Nikaj
Biografske informacije
Rođenje	15. 6. 1864.; Skadar, Osmansko Carstvo (danas Albanija)
Smrt	16. januara 1951. (dob: 86); Skadarski zatvor, Albanija
Pseudonim	N.D.N ; Nagdo Monici
Državljanstvo	Albansko
Obrazovanje
Zanimanje	Romanopisac; katolički svećenik;
Opus
Znamenita djela
	Shoqnia Bashkimi (Društvo za jedinstvo albanskog jezika); Izdavačka kuća Nikaj

Ndoc Nikaj (15 June 1864 – 16. januar 1951) bio je albanski katolički svećenik, romanopisac i historičar. Prvi je albanski pisac koji je objavio izvorni albanski roman na albanskom jeziku, pod naslovom Opsjednuti Skadar (albanski: Shkodra e rrethueme) 1905. godine.

Život

Rođen u Skadru 15. juna 1864. godine, Nikaj se školovao u Albanskom papinskom sjemeništu, a za svećenika je zaređen 1888. godine. Zajedno s Prengom Doçijem, bio je tvorac Tajne lige (albanski: Lidhja e Mshehët), čiji je cilj bio svrgavanje Osmanskog Carstva i stvaranje neovisne Albanije. Takva je liga nadahnula albanski ustanak 1910. godine.^[1]^[2] Nikaj je bio jedan od osnivača književnog Društva za jedinstvo albanskog jezika (albanski: Shoqnia Bashkimi).

Nikaj je 1909. osnovao vlastitu izdavačku kuću Shtypshkronja Nikaj (srpskohrvatski: Tiskara Nikaj), a zatim je osnovao i dvije novine: Koha (srpskohrvatski: Vrijeme) 1910. i Besa Shqyptare (srpskohrvatski: Albanski zalog) 1913. godine. Besa Shqyptare je trajala do 1921. godine.^[2] Tamo je tiskan kulturno-književni časopis Hylli i Dritës (srpskohrvatski: Zvijezda svjetlosti).^[1]

Nikaj je 1902. objavio dvije povijesne zbirke, Povijest Albanije i Povijest Turske, koje su potaknule učvršćivanje katoličkog identiteta među Albancima, usredotočujući se na Skenderbega i njegove ratove protiv Osmanlija. Njegov je rad austrijski diplomat i povjesničar Theodore Anton Ippen kritizirao kao netočan i tendenciozan.^[3]

Nikaj je 1921. godine uhićen iz nepoznatih razloga, i o njemu se malo zna do kraja Drugog svjetskog rata. Komunisti su ga uhitili 1946, a umro je 1951. u zatvoru u Skadru.^[1]^[4]

Publicistika

Nikaj je objavio ova obrazovna, vjerska i druga djela:^[1]

Vakinat e sceites kisc (srpskohrvatski: Povijest svete crkve) (Rim, 1888)
Bleta nner lule t'Parrizit (srpskohrvatski: Pčela među cvijetovima) (Skadar, 1899)
Historia e Shcypniis (srpskohrvatski: Povijest Albanije) (Brisel, 1902)
Historia e Turkiis (srpskohrvatski: Povijest Turske) (London, 1902)

Književna djela

Nikaj je pisao prozna djela, do kojih je danas većinom teško doći:

Marzia e ksctenimi n'filles t'vet (srpskohrvatski: Marzia i porijeklo kršćanstva) (Skadar, 1892)
Fejesa n'djep a se Ulqimni i marrun (srpskohrvatski: Brak u kolijevci ili zarobljeni Ulcinj)
Shkodra e rrethueme (srpskohrvatski: Opsjednuti Skadar) (Skadar, 1905)
Bukurosha (srpskohrvatski: Lijepa djeva) (Skadar, 1918)
Lulet ne Thes (srpskohrvatski: Cvijeće u vrećici) (Skadar, 1920)
Burbuqja (srpskohrvatski: Pupoljak) (Skadar, 1920)
Motra per vllàn (srpskohrvatski: Sestra za svog brata) (Skadar, 1921)