Używa pseudonimów, najczęściej Dymitr Łazur. W czasie stanu wojennego publikował pod różnymi pseudonimami (Leonard Jeleń, Maria Rudnik) w czasopismach wychodzących poza zasięgiem cenzury[19]. W latach 60. był zaprzyjaźniony ze środowiskiem „taterników” przygotowujących współpracę z paryską „Kulturą”[20].
Jest znawcą gór, ludzi gór i ich kultury[25][26][27]. Uważa, że „w Tatrach jest wyjątkowo silne zagęszczenie materii kulturowej, żadne inne góry świata nie są tak opisane we wspomnieniach”, a atmosfera schronisk tatrzańskich lat 60. XX wieku „zupełnie nie pasowała do tamtych ponurych czasów”[28]. Opisał wtedy w Kamiennych pszczołach pojęcie „Podhalańskiej Akademii Wiedzy”[29][30]. Akademia miała początki w namiotach taterników przy schronisku nad Morskim Okiem, a jej mit był związany „z góralską, inteligencką, galicyjsko-wieloetniczną i legionowo-polską kulturową tradycją Zakopanego”[31][32]. Genezę mitu wyjaśnił w wywiadzie dla Radio France Internationale[33]. Później umiejscawiał fikcyjną Podhalańską Akademię Wiedzy w zakopiańskim Domu Doktora, który do częściowego pożaru w końcu 2023 zachował wystrój i atmosferę z początku XX wieku. Uczestniczył w kampanii środowisk artystycznych skutecznie wspierającej jego remont[34][35][36].
Od 1965 mieszka w Warszawie[41]. W 1969 ożenił się z Krystyną Romecką, malarką i projektantką wnętrz, ilustratorką części jego książek i współautorką wystaw[21][42]. Ich córka, Gabriela, jest autorką edukacyjnych i proekologicznych projektów środowiska miejskiego[43][44].
Twórczość
Najpełniej wypowiada się w swoich powieściach i poezji, ale także w esejach i felietonach. Pisał książki dla dzieci i młodzieży, publikował sztuki sceniczne, tworzył scenariusze filmowe i TV. Zajmował się reżyserią i krytyką filmową. Jest też rysownikiem[21].
Zadebiutował w 1963 jako autor sztuki nazwanej na potrzeby działającej cenzuryPowrót komety Halleya, wystawionej przez klub studencki Pod Jaszczurami w Krakowie. Sztuka została opublikowana pod właściwym tytułem Rower pancerny w 1978. Po 1964 była wystawiana (już jako Rower pancerny) w teatrach studenckich. W treści była „groteskowo-ironicznym komentarzem do bieżącej sytuacji polityczno-społecznej” PRL[c]. Opowiadała o konflikcie pomiędzy Platfusami i Antypodami. Ci pierwsi posługiwali się fałszem i przemocą wobec Antypodów, którzy twierdzili, że Ziemia jest kulista i że to ma znaczenie. Sztuka ta jest uważana jako „kamień węgielny całej twórczości pisarza”. Sam autor nazwał ją „najulubieńszym z moich pism juwenilnych”[46][47].
(...) (Platfusy:) Ziemia mieć może formę szparaga, Albo świńskiego kopyta, Ziemia w teorii taka czy siaka W praktyce jest płaska i kwita! Zrobimy miejsce naszym gościom. (...) Stańcie nareszcie na ziemi! My się ściśniemy trochę na lewo, Wy się stłoczycie na prawo. (...) (Narrator:) Na sztandarach – platfusa ślad. Drzewca – opornym w żebra. Pełne ręce roboty ma kat. (Wszyscy:) Pod prąd popłynie czas pod prąd, A my na Pancernym Rowerze, Zwiejemy stąd, zwiejemy stąd (...) (Platfus:) Kiedy Cię męczy paranoja, Albo moralny kac niezmierny, Zbawi cię tylko jeden pojazd: Rower Pancerny. (...)
Piotr Wojciechowski, Rower pancerny, sztuka (1963)[46]
Jako powieściopisarz zadebiutował w 1967 książką Kamienne pszczoły[21][48]. Jarosław Iwaszkiewicz napisał w 1968, że „wzbogaca ona zasoby naszej literatury współczesnej”, a także że jest „książką trudną” i że „trzeba ją przyjmować jako dzieło sztuki napisane dla «czystej formy»”. Iwaszkiewicz zauważył zainteresowanie Wojciechowskiego górami i ich środowiskiem kulturowym. Recenzent uważał, że książka jest „transpozycją współczesnych Tatr i Bieszczadów”[49]. Kamienne pszczoły, jak i następna książka Czaszka w czaszce (1970) stały się powieściami kultowymi. Łączy je główny bohater Dymitr Łazur – domniemane alter ego i pseudonim pisarza[50][51][52]. W Wysokich pokojach (1977) Wojciechowski stwarzał własny świat i „odwracał się od ogniskującego na sobie uwagę krytyki nurtu «małego realizmu»”[53]. Powieści te budowały „alternatywne uniwersum Europy Środkowej”[54]. W wydanym dekadę później Obrazie napowietrznym (1988) wrócił do stworzonego wcześniej Imperium, chociaż jest ono inne za każdym razem. Był to świat „w którym panuje stan przejściowy będący w trakcie przemiany i «urządzania się»”. Była to „ostatnia z PRL-owskich powieści pisarza”[29].
Jego kolejne powieści są wielowarstwowe i zawierają równocześnie elementy „fikcji, życia, scenariusza, roli, a także marzeń”, które wszystkie wpływają na przekaz autora[48]. Tworzy „świat osobny”, ale odnoszący się do spraw ogółu[29]. Satyryczna Szkoła wdzięku i przetrwania (1995) jest utrzymana w konwencji powieści łotrzykowskiej i była uważana za wymierzoną w „nowe formy zniewolenia, które nastały wraz z rozwojem kapitalizmu w Polsce”[54][55]. Harpunnik Otchłani (1996) odnosi się do realiów stanu wojennego i „duchowego klimatu Młodej Polski” z jej „fascynacją Podhalem i francuską moderną”[56]. Zakopane z Harpunnika to miasto „zaludnione postaciami jakby młodopolskimi, jakby Witkacowskimi, które przywiało w Tatry i zaraz wywieje”, a fabuła książki jest „historyczno-polityczno-romansowa, nielinearna”[57].
Próba listopada (2000) została umieszczona w utworzonym przez Pawła Dunina-Wąsowicza „kanonie prozy III RP”[58]. Wojciechowski przedstawił w niej barwne historie, które okazują się ćwiczeniami scenariuszowymi studentów szkoły filmowej[59]. W powieści Doczekaj nowiu (2007) wprowadził tematykę sensacyjną, jakby filmową, o której napisano, że autor „pokusił się o odtworzenie emocji figur, którymi wyższe nierozpoznane siły rozgrywają swoje partie o najwyższe stawki”[56]. Powieść Tratwa manekina z 2013 zachowuje klasycystyczną koncepcję fabuły i odwołuje się do szekspirowskiej Burzy[60]. Powieść o tajnych służbach i surrealistycznej Polsce Strych świata (2016) opisuje Polskę „przeszłości i przyszłości”, „imaginacji, marzeń i lęków”[61]. Był blisko: mała powieść z początku XXI wieku (2018) jest osadzona w historycznym Krakowie i przedstawia, jak osoba św. Jana Pawła II „zmieniała i nadal zmienia ludzkie życiorysy”[62].
Zły wiatr (2020) nazwano „regularną fantastyką katastroficzną bliskiego zasięgu”. Wojciechowski widzi potrzebę odbudowy „Europy ojczyzn”, w której „zniszczone zdehumanizowane połączenia cyfrowe zostają zastępowane nawiązywanymi na nowo więzami międzyludzkimi”[63]. Autor wskazał na istniejące „continuum kulturowe” obejmujące obszar od Dalmacji, Karpaty Południowe po Małopolskę z Krakowem[54]. Zły wiatr jest „summą jego myślenia o dzisiejszej światowej cywilizacji i kulturze, a także summą warsztatowych umiejętności”[64]. W powieści Obietnica Bezdroży dostępnej w obszernych fragmentach w 2024 opowiada „jaki świat może przydarzyć się ludziom”. Wprowadza postacie Klary Kingi i Teodora, wnuczki i wnuka Dymitra Łazura, poddanych wyzwaniom XXI wieku[65].
Pisząc o książkach, mam poczucie wyróżnienia. Tego, że jestem szczęściarzem, także. Książka ma w sobie cały świat. A ja mam tylko jeden mózg, siły są nierówne. Odważyłem się, napisałem. Przez chwilę los jakiegoś świata miałem w rękach. Jak na to zasłużyłem? Zawsze też pisanie bywa aktem wyboru. Pisząc coś, resztę przemilczam. (...) Dobre książki otwierają czytelnikowi drogę do pożytecznych pytań – także tych o samotność i rozpacz. Od pytań blisko już do rozmowy. W moich powieściach próbowałem iść taką drogą. Z dużą pewnością mogę napisać jedno: dobrze jest żyć wśród ludzi, którzy nie są obojętni wobec takich pytań, dobrze mieć rozmówców zainteresowanych definicjami i ich autorami, dobrze brać do rąk książki, które pozostają w kręgu takich wątpliwości i takich tęsknot.
Piotr Wojciechowski, 2022[66], (podcast 22'44"[67])
RepozytoriumPolona zawiera pełne teksty utworów Wojciechowskiego (oznaczone niżej informacją „on-line”), a to większości powieści, kilku tomów opowiadań, utworów dla dzieci i młodzieży, a także zbioru felietonów. O własnej poezji mówił w nagraniu wydanym przez PIW[68]. W wywiadzie dla Polskiego Radia opowiedział o swoich doświadczeniach i stosunku do życia, że „najbardziej interesuje mnie fikcja. Zawsze poruszałem się gdzieś na krawędzi rzeczywistości”[69].
Częstą formą wypowiedzi są dla niego felietony, także w formacie multimedialnym[70][71]. Postawił tezę, „że to, w czym my żyjemy, jest dziedzictwem zamętu PRL-u, czyli tego czasu, kiedy żyliśmy bez wartości, (...) kiedy wszystko, co było, było przeciwko cnotom obywatelskim”[72]. Zajmuje się „humanistycznym obliczem” ekologii, które najpełniej oddaje „wzajemne oddziaływanie człowieka i środowiska”. Uważa, że „konkretem troski o świat jest troska o małą ojczyznę („to co pod ręką i w spojrzeniu” i posiada „korzenie moralne i mistyczne”)[73]. Napisał w 2025, że „odpływa nam rodzinna Europa Miłoszów i Konwickich”[74].
Publikował rysunki ilustrujące własne eseje i felietony, a także wystawiał je w Warszawie i Zakopanem[75]. Uczestniczy w akcji ilustrowania Kolekcji Literackiej Stowarzyszenia Pisarzy Polskich[76]. We współpracy z Zygmuntem Halką był twórcą popularnego widowiska „światło i dźwięk” („son et lumière”) w Pałacu w Wilanowie[77].
Utwory Wojciechowskiego są dogłębnie przemyślaną i niezwykle złożoną pod względem koncepcyjnym, konstrukcyjnym, gatunkowym, intertekstualnym i językowym wypowiedzią literacką, będącą wielopoziomową, skomplikowaną grą tekstu z czytelnikami oraz tekstu z innym tekstami.
Paulina Biczkowska, rozprawa doktorska (s. 229, 2021)[29]
W jego prozie zauważono aspekty galicyjskie i elementy belle époque. Każde z jego głównych dzieł „przynosi przesłanie dotyczące różnych zjawisk ludzkiego życia”[79]. Analizuje, zarówno historyczne, jak i współczesne, polskie tematy narodowe. Stwierdził, że „najważniejszą dziedziną twórczości jest wychowanie dzieci, młodych, idących pokoleń”. Bliskie jest mu „poczucie służby społecznej i tęsknota za dobrą rozmową”[80].
Proza Piotra Wojciechowskiego fascynuje. Z jednej strony fascynuje wyobraźnia pisarza, który stworzył świat z imaginacji, ale przecież zakorzeniony w naszej realności, natomiast z drugiej – intryguje wirtuozeria z jaką pisarz opisuje otaczającą nas, sprawdzalną rzeczywistość, zarówno obyczajową, jak i polityczną. Nie ulega wątpliwości, że proza tego twórcy urzeka i uwodzi tzw. głębszym znaczeniem. To, co pisarz mówi pełnym głosem nie jest wcale ważniejsze od tego, co mówi półgłosem, zaś to co mówi nie wprost okazuje się równie istotne, jak to co mówi wprost. W tej prozie, w tym powieściowym świecie: tu i teraz znaczy także zawsze i wszędzie. I odwrotnie, rzecz jasna. Co więcej, ta proza zdumiewa także pod względem wielości zastosowanych środków artystycznych.
Był blisko: mała powieść z początku XXI wieku(on-line), Pelplin: Wydawnictwo Wyższego Seminarium Duchownego „Bernardinum”, 2018, ISBN 978-83-7823-996-3[62],
Stacja bezsenność (reżyseria, scenariusz), 1973[104][105],
Cztery spotkania (film turystyczno-krajoznawczy), scenariusz: Andrzej Zajączkowski (także reżyseria) i Piotr Wojciechowski, kostiumy i scenografia: Krystyna Wojciechowska, 1977[106],
Piotr Wojciechowski i Dymitr Łazur[k], Tylko nie myśl tego co mówisz (rysunek, 2017)
Prawo tyraliery, Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1980 ISBN 83-203-1259-0 (ilustracje: Krystyna Wojciechowska, felietony drukowane w miesięczniku „Radar”)[119]
felietony (od 1993) w: „List do Pani”, Warszawa: Polski Związek Kobiet Katolickich, Wydawnictwo „Bernardinum”[120][121]
Wolność nie może być katastrofą (postawa i rola pisarzy polskich wobec ważnych wydarzeń dziejowych) w: Obcowanie z wolnością: dialogi literackie polsko-niemieckie, red: Bożena Chrząstowska i Hans Dieter Zimmermann (materiały z seminariów w 1992 w Schildow i Oborach pod Warszawą), Poznań, Berlin: Nakom, s. 137, 1994, ISBN 8385060812[122]
Czy się opłaca mieć duszę? Notatki z myślenia, czytania i życia(on-line), Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1996, ISBN 83-85706-58-5.
Mit Zakopanego jako rzeczywistość, Wydawnictwa Muzeum Tatrzańskiego: „Rocznik Podhalański”, 10 (2003–2006), s. 263–268, 2007[126]
felietony dla portalu „Pisarze.pl”, e-Dwutygodnik Literacko-Artystyczny ISSN2084-6983 (od 2012, wygłaszane w Domu Literatury na Biesiadach Literackich Stowarzyszenia Pisarzy Polskich)[70][127][128]
Członek dobrego spotkania – o prof. Zofii Kielan-Jaworowskiej w upamiętnieniu przez PAN elity dwudziestu polskich uczonych (2022)[132]
felietony w: „Wyspa” (Warszawa: Biblioteka analiz)[133][134]; „Więź” (Warszawa: Towarzystwo Więź, w cyklu Jeden świat, jeden mózg); „Przegląd Katolicki” (ok. 1980–1990, cykl felietonów Okno na ogród); „Nasza Rodzina” (ok. 1980–1999, Chevilly (Loiret): Księża Pallotyni); „Pastores” (2002–2013, cykl felietonów, wyd. Bernardinum)[135]; „Magazyn Twórczy Polska–Canada” (portal)[136]
wystawa zbiorowa Ilustracje cytowane, Kolekcja Literacka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Biblioteka Publiczna Mokotów, Warszawa, 2022[76][152]
ilustracje do wyboru wierszy poetek ukraińskich Nie zabrałam z sobą radości, Warszawa: Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, ISBN 9788396552341, 2023[153]
Albumy
Polska w obrazach i słowach, (tekst: Piotr Wojciechowski, fotografie: Piotr Cieśla) Warszawa: „Sport i Turystyka” Muza, 2000, ISBN 8372005826 (przekłady na angielski i niemiecki)[21]
Przekłady
Jan Fleischer: Cztery wykłady o pisaniu scenariusza (An approach to screenwriting for the feature film), przeł. Piotr Wojciechowski, Łódź: Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna. Dział Wydawniczy, s. 65, 1997, ISBN 8390720337[154].
↑W 1958 uczestniczył w opisanej przez Andrzeja Korsaka wyprawie do jaskini Zimnej, znanej z pożaru śpiwora i akcji ratunkowej[38].
↑Autor uważa, że Rower pancerny powstał w powojennej atmosferze „ironii i abstrakcyjnego żartu” i „humoru delikatnego jak przędza «babiego lata»” lat 50. XX wieku, które w retrospekcji roku 2025 nazwał za Bruno Schulzem „genialną epoką”[45].
↑ abcdPublikacje oznaczone (on-line) są dostępne [2024-10-12] w repozytorium „Polona” na licencji Biblioteki Narodowej. Dostęp do pełnych tekstów oferują także inne źródła internetowe.
↑Jarosław Iwaszkiewicz opublikował recenzję Kamiennych pszczół wcześniej w „Życiu Warszawy” nr 293, 1967.
↑Jeden z bohaterów Harpunnika otchłani specjalizuje się w „mitotronice, dziedzinie zagadkowej, z pogranicza etnologii i terapii”[89].
↑Kierownikiem artystycznym studenckiego teatrzyku „Grupa Salamandra” był taternik i alpinista Andrzej Mróz (1942–1972)[98]
↑Cenzura PRL zażądała zmiany tytułu ze względu na radziecką sztukę Wsiewołoda IwanowaPociąg pancerny, którą wystawiano w teatrach warszawskich. Autor zanotował: Musieliśmy więc mój rower, który nie był socrealistyczny, przykryć tytułem Powrót komety Halleya, inne amatorskie inscenizacje zawsze miały tytuł Rower pancerny, tak jak to wydrukował partyjny „Nowy Wyraz”[100].
↑Było to pierwsze w Polsce widowisko typu „światło i cień” (son et lumière). W latach 1977–1980 widowisko miało około 50 spektakli rocznie. Stan wojenny je przerwał, a sprzęt i materiały uległy rozproszeniu[111].
↑Dymitr Łazur jest pseudonimem Piotra Wojciechowskiego.
↑Piotr Wojciechowski – relacja świadka historii z 3 grudnia 2005 [online], Relacja z Archiwum Programu Historia Mówiona Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN” w Lublinie. Rozmowa została przeprowadzona w dniu 3 grudnia 2005 przez Dominikę Jakubiak. [dostęp 2024-10-17](pol.), Treść: 1. Dzieciństwo w czasie okupacji, 2. Szkoły, 3. Historia rodzinna, 4. Mieszkanie na Narutowicza, 5. Matka – dr Zofia Wojciechowska, 6. Lublin: Narutowicza, Chopina, Ogrodowa, Stare Miasto, 7. Anna Kamieńska, 8. Żydzi.
↑AndrzejA.GrodzickiAndrzejA. (red.), Historia nauk geologicznych na Uniwersytecie Wrocławskim 1811-2003, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2003, s. 133, ISBN 83-229-2419-4(pol.).
↑TeresaT.SulejaTeresaT. (red.), Absolwenci Uniwersytetu Wrocławskiego, tom I (1946–1989), Acta Universitatis Wratislaviensis No 2433, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 2002, s. 427, ISBN 83-229-2277-9 [dostęp 2024-10-05].
↑SandraS.KmieciakSandraS., Mity, legendy, podania ... [online], (Rozmowa Tomasza Łubieńskiego z Piotrem Wojciechowskim o Witkacym: Cień Giewontu i miazmaty Krupówek), teatralia – internetowy magazyn teatralny, 4 marca 2010 [dostęp 2024-11-09], Cytat: ...jest moim zdaniem numerem jeden, jeśli chodzi o nurt witkiewiczowski w tej książce. (...) Pełna ciekawostek i mniej znanych faktów z życia Witkacego(pol.).
↑TomaszT.ŁubieńskiTomaszT., PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Cień Giewontu i miazmaty Krupówek, [w:] MałgorzataM.Dziewulska (red.), Legendy nowoczesności. Wykłady otwarte, (Piotr Wojciechowski w rozmowie z Tomaszem Łubieńskim o Witkacym), Warszawa: Teatr Narodowy, 2009, s. 69, ISBN 978-83-61317-20-3(pol.).
↑JerzyJ.KandzioraJerzyJ. (red.), Bez cenzury 1976-1989: Literatura, ruch wydawniczy, teatr – Bibliografia, wydanie elektroniczne, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2018, 152 (poz. 511) Do czytania w czas adwentowy. [Wiersze]. Warszawa: bez wydawcy, 1983, 25 kart, [Wiersze aut.:] Anonim, K. Bogaj, E. Bryll, J.J., K. Jacuńska, [L. Kowalewski] K.D., L. Sł., J. Ogrodnik, W. Strzelecki, P. Uhrocki, [P. Wojciechowski] L. Jeleń, Z.J., ISBN 978-83-65832-95-5 [dostęp 2024-10-25](pol.).
↑Piotr Wojciechowski – Wydawnictwo Wielka Litera [online] [dostęp 2024-10-11], Cytat: Przedstawia się jako taternik, narciarz i grotołaz, a dopiero na drugim miejscu wymienia swoje profesje artystyczne (...)(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Ciernie Korony Himalajów, „Nowe Książki” (3), (recenzja książki: Wojciech T. Brański, Test góry, Katowice: Stapis, 2023), noweksiazki.com.pl, 2024, ISSN0137-8562 [dostęp 2024-10-13], Cytat: Z tego czasu przytoczyć chcę słowa zasłyszane wtedy w środowisku wspinaczy na werandzie schroniska nad Morskim Okiem: Chodzenie na coraz trudniejsze drogi, to jak ostrzenie noża. Ale w pewnej chwili trzeba powiedzieć: teraz nóż ma krajać. Bo jak będziesz tylko ostrzył i ostrzył, trzonek zostanie ci w ręku(pol.).
↑ abEwaE.MatuszewskaEwaE., Góry moje nieopisane, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” (54–55), podkowianskimagazyn.pl, 2007, ISSN1232-1125 [dostęp 2024-10-16], Cytat: (Ewa Matuszewska pyta): Jest Pan jednym z założycieli Podhalańskiej Akademii Wiedzy, której duchowym i intelektualnym patronem musiał być Witkacy. (Piotr Wojciechowski odpowiada): W tamtych latach całymi miesiącami siedziałem po tatrzańskich schroniskach, gdzie spotykałem wielu niezwykle ciekawych ludzi. Fizycy, matematycy, socjologowie, ale też filozofowie i artyści. (...) Po jakimś czasie zauważyliśmy, że istnieje między nami jakaś wspólnota wiedzy, wprawdzie z różnych dziedzin, ale ze wspólnym, tatrzańskim mianownikiem. Żartowaliśmy, że członkiem akademii zostaje się przez pomówienie.(pol.).
↑Rozbitkowie literatury, czyli o książkach zapomnianych (2) [online], Xięgarnia, 28 września 2012 [dostęp 2024-10-11], Cytat: W Tatrach działa Podhalańska Akademia Wiedzy, którą interesują się amerykańscy biznesmeni, a pewien niepokój budzi Czarna Żandarmeria dowodzona przez podchorążego o gruzińskim nazwisku... (Kamienne Pszczoły)(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Mit Zakopanego jako nadrzeczywistość, [w:] Muzeum Tatrzańskie – X tom „Rocznika Podhalańskiego” – z Janosikiem na okładce, archiwalna.muzeumtatrzanskie.pl, Digital Library of Malopolska, 2007, s. 263–269 [dostęp 2024-12-07], Cytat: (s. 265) Typowym przykładem wspólnoty kształtowanej przez mit zakopiański była, a po części i pewnie jest, Podhalańska Akademia Wiedzy. Co do związku Instytutu Sabały z Podhalańską Akademią – różne są hipotezy – jedno jest pewne – wszystkie te hipotezy są ściśle związane z góralską, inteligencką, galicyjsko-wieloetniczną i legionowo-polską kulturową tradycją Zakopanego.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Eseje o tym, jak ludzie gór zrobili ze mnie człowieka (fragmenty książki „Kartki holnym potargane”, [w:] MikaM.Anioł, NinaN.Walny, KrzysztofK.Nowak (red.), Tak było – Turystyka i kultura studencka w środowisku wrocławskim, t. II, Fragment 2. Podhalańska Akademia Wiedzy, Wrocław: Fundacja Ogólnopolskiej Komisji Historycznej Ruchu Studenckiego i Oficyna Wydawnicza „Atut”, 2024, s. 182–186, ISBN 978-83-965237-2-3, Cytat: Zawsze się to mieszało w górach, metafizyka wierchów, patos ryzyka i zwycięstwa - a obok facecje, kazusy - jak mawiali ci z Krakowa, przydomki Druciarza, Aresztanta, Pomurnika, Palanta. I to samo lekko zapatrzone w sprawy formy, dyskursu, w Podhalańskiej Akademii(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Dom Doktora musi zostać uratowany [online], 24tp.pl Tygodnik Podhalański, 1 listopada 2023 [dostęp 2024-10-07], Cytat: (...) wystawiałem w Domu Doktora rysunki, moja żona wystawiała obrazy, znam licznych artystów, którzy wiele zawdzięczają Magdzie Kraszewskiej i jej galerii(pol.).
↑AndrzejA.KorsakAndrzejA., Tatrzańscy kosynierzy, Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 135, 146, OCLC750929296.
↑MateuszM.JodłowskiMateuszM., Korkociąg, „Jaskinie” (4(69)), 2012, s. 32–33, ISSN1234-4346 [dostęp 2024-10-31](pol.).
↑JanuszJ.RabekJanuszJ., Podziemia Jaskini Czarnej, „Wierchy”, XXXI, (opis wyprawy wrocławskiej do jaskini Czarnej w sierpniu 1961 i kontuzji Piotra Wojciechowskiego, s. 18), Internet Archive, 1962, s. 11–31, ISSN0137-6829 [dostęp 2024-11-10](pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., POŻEGNANIE TAMTEGO POCZUCIA HUMORU [online], Pisarze.pl, 4 lutego 2025 [dostęp 2025-02-08], Cytat: Błazenady „genialnej epoki” były warunkiem koniecznym dla zachowania umiaru i równowagi w próbach twórczego gospodarowania imaginarium symbolicznym społeczeństwa.
↑ abPiotrP.WojciechowskiPiotrP., Rower Pancerny, „Nowy Wyraz” (7), 1978, s. 8–18, ISSN0137-446X, Cytat: Proponując „Nowemu Wyrazowi” najulubieńsze z moich pism juwenilnych zanurzam się w smugę osobliwszych wzruszeń. Rower był pierwszym z moich tworów literackich, który został przedłożony szerszej publiczności, a miał być pierwszym i ostatnim. Stało się inaczej – epizod literacki w moim życiorysie rozrósł się ponad spodziewanie – i moje, i przyjaciół moich (...) Związku Roweru z tematyką górską nie ma chyba potrzeby udowadniać, jako ciekawostkę chcę tylko dorzucić, że pierwotny zamysł utworu powstał przy wieczornych ogniskach Gór Bukowych i Gór Matra, podczas mojej samotnej wędrówki przez góry Węgier w roku 1962(pol.).
↑ abCulture.pl, Piotr Wojciechowski [online], Culture.pl (Twórcy), 17 czerwca 2017 [dostęp 2024-09-30](pol.).
↑ abJarosławJ.IwaszkiewiczJarosławJ., Młodopolskie pszczoły, ZenonaZ.Macużanka (red.), „Proza, poezja 1967: wybór szkiców i recenzji”, Warszawa: Książka i Wiedza, 1968, s. 187–190, ISSN0079-7103, OCLC749704110, Cytat: Kamienne pszczoły są transpozycją współczesnych Tatr i Bieszczadów. O niejeden klucz do tej książki można by się zwrócić do Klubu Wysokogórskiego. (...) Dymitr Łazur staje się chwilami kimś z krwi i kości, i to właśnie są najlepsze momenty. (...) I jeszcze jedna sprawa bardzo ważna w Kamiennych pszczołach. To jest ta interpretacja polszczyzny, wynik ostatniej wojny. (...) Wzbogaca ona zasoby naszej literatury współczesnej(pol.).
↑ abPiotr Wojciechowski [online], PoeciPolscy [dostęp 2024-10-10], Cytat: Jego debiut Kamienne pszczoły (1967) i druga książka Czaszka w czaszce (1970) stały się powieściami kultowymi.(pol.).
↑ abLeszekL.BugajskiLeszekL., Miesięcznik Twórczość » Wisła jeszcze płynie [online], sierpień 2023 [dostęp 2025-01-07], Cytat: Niby to baśń, niby fantastyka, ale złożona z elementów nie fantastycznych. (...) Pisarz mówi o naszej rzeczywistości i jej mechanizmach, ale w zawoalowany sposób – może starając się wyprowadzić w polę cenzurę (i myślę, że tak właśnie było) (o Wysokich pokojach Wojciechowskiego)(pol.).
↑ abcdePawełP.Dunin-WąsowiczPawełP., Pas startowy do myślenia – Rozmowa z Piotrem Wojciechowskim, „Dwutygodnik.com” (284), dwutygodnik.com, czerwiec 2020 [dostęp 2024-10-02], Cytat: Gdy bierzemy dziś do ręki literaturę faktu, traktujemy ją jak Pismo Święte, za to literatura piękna uznawana jest za bajdy. Ale ta pierwsza mówi prawdę tylko do pewnego stopnia. Dla mnie fakty są mniej ważne niż relacje(pol.).
↑BeataB.SłamaBeataB., HARPUNNIK OTCHŁANI, Piotr Wojciechowski [online], Górski Dom Kultury, 1 marca 2018 [dostęp 2025-01-12], Cytat: Są bohaterowie fikcyjni, są pseudonimy i prawdziwe nazwiska – można się doskonale bawić w tropienie who is who. (...) Proza Wojciechowskiego to fajerwerki erudycji, labirynt dygresji i odniesień literackich. (...) Bawi się autor konwencjami i językiem, zwodzi i mami, ale w jakim stylu!(pol.).
↑ abPiotrP.WojciechowskiPiotrP., Życie zmarnujesz, Kornelio! (fragmenty powieści «Obietnica Bezdroży»), „Twórczość” (946), tworczosc.com.pl, 2024 [dostęp 2024-10-11], Cytat: Rynek, kapitalizm i demokracja wzywają nas, abyśmy ze sobą konkurowali. Nie sprzyja to spokojnej rozmowie (...) Nie próbuję odpowiadać na pytanie, jaki jest świat – opowiadam, jaki świat może się przydarzyć ludziom(pol.).
↑ abPiotrP.WojciechowskiPiotrP., Od strony ogrodu, felietony drukowane w „Kwartalniku Literackim Wyspa” w latach 2007–2017, Warszawa: Biblioteka Słów, 2022, 166, także e-book (red. Ewa Tenderenda-Ożóg), ISBN 978-83-963095-7-0 [dostęp 2024-10-05], Cytat: Cykl felietonów nazwałem „Od strony ogrodu”. Spośród czterech stron świata ta strona sercu mojemu najbliższa, bo od strony ogrodu znaczy nie od frontu, nie od ulicy. Ogród jest ziemskim znakiem raju. Na ulicy zgiełk, w ogrodzie słychać rozmowy drzew i ptaków. Literatura też ma wiele stron.(pol.).
↑ abŻyjemy w epoce zamętu, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” (54–55), (O książce Piotra Wojciechowskiego „Café Navarra” rozmawiają: Tomasz Burek, Piotr Matywiecki i Iwona Smolka), podkowianskimagazyn.pl, 2007, ISSN1232-1125 [dostęp 2024-10-16], Cytat: Piotr Wojciechowski stwierdza: demokracja jest w zagrożeniu, a tym zagrożeniem jest brak klasy średniej – jej rolę niby to usiłuje przejąć inteligencja, cóż – i to jest kolejne zagrożenie – kiedy sama traci na znaczeniu.(pol.).
↑ abPiotrP.WojciechowskiPiotrP., Małe ojczyzny i Europa ducha, „Krakowskie Studia Małopolskie” (9), 2005, s. 293–300, ISSN1643-6911 [dostęp 2024-10-16], Cytat: Tak więc humanistyczne oblicze ekologii to pojmowanie wzajemnych oddziaływań człowieka i środowiska w sposób najpełniejszy, ukazanie, że pomiędzy techniczno-przyrodniczą ekologią a ekologią moralno-mistyczną jest miejsce na pojmowanie środowiska przez kulturę, sztukę, mity, przez sferę wzruszeń, przez emocjonalne związki konkretnych osób z krajobrazem, pamięcią o przyrodzie stron rodzinnych, przeżyć podróży(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Europa i byk zamorski [online], Pisarze.pl, 4 marca 2025 [dostęp 2025-03-12], Cytat: I pytasz, łaskawcze, pytasz: Co robić ? Otóż, nie strzelać. Raczej przyglądać się Europie z uśmiechem – powiedzmy – nostalgiczno-pożegnalnym(pol.).
↑ abPodhalański Serwis Informacyjny Watra [online], Nie cysarska, nie xiomżęca ba naska Podhalańska Akademia Wiedzy, archiwum.watra.pl, 26 czerwca 2006, wernisaż wystawy Krystyny Wojciechowskiej i Piotra Wojciechowskiego „Batik. malarstwo, rysunek – stypendyści Instytutu Sabały” [dostęp 2024-10-10], Cytat: (z zaproszenia) Po redyku, w czasie swobodniejszym, zbiorą się gazdowie, z hal przyjdzie do nich który z baców. Razem, zgodnie, pod przewodnictwem bacy, wybiorą kogo trzeba z górali i ceprów. Ci wybrani jako stypendyści Instytutu, dostawać będą odtąd i na zawsze pomoc, życzliwość i duchowe wsparcie od ludzi gór(pol.).
↑RobertR.MielhorskiRobertR., O funkcji ludycznej i perswazyjnej w powieściach P. Wojciechowskiego, „Przegląd Humanistyczny”, XXXVIII (2), 1994, s. 93–108, ISSN0033-2194(pol.).
↑PawełP.KaczyńskiPawełP., Sensacja w służbie propagandy – „Biblioteczka Ziem Zachodnich”, „Acta Universitatis Wratislaviensis”, Literatura i Kultura Popularna t. XXIX (4185), (Szubieniczne wzgórze – s. 109), Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 2023, DOI: 10.19195/0867-7441.29.7(pol.).
↑PaulinaP.BiczkowskaPaulinaP., Omijając cenzurę – o obrazie PRL-owskiej rzeczywistości w „Kamiennych pszczołach” Piotra Wojciechowskiego, [w:] ArkadiuszA.Luboń, JoannaJ.Gościńska, MonikaM.Karpińska (red.), Literackie obrazy świata. Sfery kreacji, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016, s. 100–110, ISBN 978-83-7996-317-1, OCLC1042545776 [dostęp 2024-10-05](pol.).
↑MaciejM.RobertMaciejM., Teatr moralnego niepokoju, „Nowe Książki” (5), (recenzja Tratwy manekina), 2014, s. 8–9, ISSN0137-8562(pol.).
↑PiotrP.KępińskiPiotrP., Przepowiedziana katastrofa, „Twórczość” (12), 2021, s. 130–132, ISSN0041-4727 [dostęp 2024-10-05], Cytat: (...) Zły wiatr to rzecz nie tyle o końcu totalnym, ile o umiarkowanym krachu, po którym następuje dosyć specyficzne „przebudzenie”, w wyniku którego doskonale znany nam kontynent nieco się zmienia. No, może bardziej niż „nieco”(pol.).
↑Piotr Wojciechowski – „Zły wiatr” | Stowarzyszenie Pisarzy Polskich [online], sppwarszawa.pl [dostęp 2024-12-23], Cytat: To jest książka o globalnej katastrofie. O czymś takim jak męcząca nas pandemia covid, o tym, jak się z tej czarnej mazi wyłazi na słoneczny i zielony brzeg. Jest w niej i o miłości, polityce i kłamstwie.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., W czterech pudełkach, Ucieczka do Egiptu, „Biuletyn Informacyjny PKN ICOMOS” (4), Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków ICOMOS–Polska, 2018, 79–80 (wiersze z tomu Chleb z deszczem), ISSN2657-9251 [dostęp 2021-08-25].
↑PrzemysławP.MazurPrzemysławP., "Stacja bezsenność" - zapomniany klejnot polskiego horroru [online], Paradoks, 15 marca 2010 [dostęp 2025-03-19], Cytat: Niemniej widać jak dalece Piotr Wojciechowski wyprzedził swoje czasy. (...) Być może w dobie generowanych komputerowo, efektownych horrorów decydentom z Woronicza jawi się jako zbyt dalece archaiczny i odbiegający od współczesnych, co tu kryć, nieosiągalnych w polskim kinie standardów (nie wspominając już o telewizji).(pol.).
↑MariaM.GrabowskaMariaM. (red.), Kronika Wilanowa 1980, „Studia Wilanowskie”, VII, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, 1981, s. 80 [dostęp 2024-10-31](pol.).
↑ZygmuntZ.HalkaZygmuntZ., Narodziny i rozwój widowisk „Światło i dźwięk”, „Muzea Walki”, 8, 1975, s. 23, ISSN0077-2577(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Ciemności nad Wilanowem [online], Pisarze.pl, 6 lutego 2024 [dostęp 2014-10-31](pol.).
↑MariaM.Zei-PiskorskaMariaM., Korespondencja literackich oraz filmowych struktur narracyjnych i czasowo-przestrzennych na przykładzie opowiadania Piotra Wojciechowskiego „Ulewa, kometa, świński targ”, „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Filologia Polska”, XXXIII (201), Toruń: Uniwersytet MIkołaja Kopernika, 1991, s. 126–135.
↑Piotr Wojciechowski „Kochanek Królowej Roju” [online], Rynek Książki, 2023 [dostęp 2024-10-17], Cytat: (...) jego pogubieni życiowo bohaterowie próbują posklejać swoje życie, nadać mu sens, czymś zapełnić… Znamy to dobrze z życia codziennego, jednak w misternie utkanych przez Wojciechowskiego fikcjach, zyskują one nowy wymiar i wyraz. Autor kreśli portrety swoich bohaterów po mistrzowsku i… po swojemu.(pol.).
↑Po wielkiej wodzie – Piotr Wojciechowski – 10 października 2024 [online], Pielgrzym Pelplin, 10 października 2024 [dostęp 2024-10-11], Cytat: Gdy ustąpiły wody powodzi na Dolnym Śląsku, widzieliśmy harcerzy ZHR i ZHP razem usuwających zniszczenia. Przypomniał mi się wówczas Stanisław Broniewski, szef Szarych Szeregów z czasów wojny, który aż do swojej śmierci wzywał do zjednoczenia harcerstwa, które podzieliło się po 1989 roku. Pomyślałem, że może ta powódź przynosi także nadzieję…(pol.).
↑Świt sumienia - Piotr Wojciechowski [online], Pielgrzym Pelplin, 6 stycznia 2025 [dostęp 2025-01-13], Cytat: Z ludzi prawego sumienia, ze słuchaczy Słowa da się zbudować świat, który się do nas uśmiechnie, mocny świat, który nie boi się, że coś go umniejszy.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Mit Zakopanego jako nadrzeczywistość, [w:] Muzeum Tatrzańskie – X tom „Rocznika Podhalańskiego” – z Janosikiem na okładce, archiwalna.muzeumtatrzanskie.pl, Digital Library of Malopolska, 2007, s. 263–269 [dostęp 2024-12-07], Cytat: (s. 265) Typowym przykładem wspólnoty kształtowanej przez mit zakopiański była, a po części i pewnie jest, Podhalańska Akademia Wiedzy. Co do związku Instytutu Sabały z Podhalańską Akademią – różne są hipotezy – jedno jest pewne – wszystkie te hipotezy są ściśle związane z góralską, inteligencką, galicyjsko-wieloetniczną i legionowo-polską kulturową tradycją Zakopanego.(pol.).
↑Piotr Wojciechowski – Prorok z willi „Lońka” [online], Pisarze.pl, 5 marca 2019 [dostęp 2024-10-17], Cytat: (o Wojciechu Niedziałku) Szedł szlakiem “Buntu mas” Ortegi y Gasseta, część koncepcji Wojtka pojawiła się o dekadę później w “Społeczeństwie spektaklu” Guy Deborda. Niedziałkowe myślenie o socjologii czasu wolnego, o ekologii, o Parkach Narodowych, wyprzedzało epokę o pół wieku.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Zofia Kielan-Jaworowska – człowiek dobrego spotkania, [w:] AnnaA.Plater-Zyberk (red.), W poszukiwaniu lepszego świata – 20 opowieści o postaciach nauki, Warszawa: Polska Akademia Nauk, 2022, s. 208–216, ISBN 978-83-66847-08-8 [dostęp 2024-11-28], Cytat: Wybraliśmy dwadzieścia związanych z Polską wybitnych postaci, żyjących na przestrzeni wieków i reprezentujących różne dyscypliny naukowe(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Patrol „japońców” i potrzeba chwili, „Wyspa” (1–2), 2017, s. 1 [dostęp 2024-10-17], Cytat: (...) myślę sobie o rozdarciu, podziale i skłóceniu Polaków, o ukazywanych w mediach symptomach tego dramatu i o ukrytych korzeniach sięgających Bóg wie jak głębokich przeszłych zdarzeń. Bo nie tylko pany i chamy, biali i czerwoni. Bywało – przypadek rządził. Opcja zależeć mogła od tego, czy rzeka Ob, albo Jenisej, zamarzła wcześniej czy później. Jedni zdążyli do Andersa, drudzy utknęli w lodach, poszli do Berlinga.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Cztery głosy męskie, „Wyspa” (2), 2013, s. 27 [dostęp 2024-10-30], Cytat: (o Stanisławie Moskalu „Śledziu”, autorze Wstępu do imagineskopii) ...Śledź drwi z urzędników, pamięta, że jego pomysły i rady dotyczące gospodarki rolnej zawsze były milcząco ignorowane. Jego ojczyzna to polski krajobraz wiejski, polski folklor, góry, jeziora i przyjaciele z gór i żagli. Wszystko pozostałe – do kabaretu! (...) Dla Śledzia religią stają się góry i żagle, podróż, ruch.(pol.).
↑PiotrP.WojciechowskiPiotrP., Po co księżom poezja? [online], Bernardinum, 2013 [dostęp 2024-11-11](pol.).
↑AgnieszkaA.PapieskaAgnieszkaA., Pisarz stara się nawiązać rozmowę, „Nowe Książki” (5), 2014, s. 4–7, ISSN0137-8562, Cytat: W tej chwili nie muszę się wstydzić ani jednej literki, którą napisałem w tamtej epoce(pol.).
↑Piotr Wojciechowski – narobiłem kłopotów Konwickiemu [online], Polskie Radio Dwójka („Zapiski ze współczesności” – audycje Hanny Marii Gizy; podcast 14'57-przodkach, 14'41-szkole, 14'51-kinie, 14'30-wartościach, 15'01-patriotyźmie), polskieradio.pl, 8 października 2018 [dostęp 2024-10-28](pol.).
↑Pas startowy do myślenia / Literatura / dwutygodnik.com [online], dwutygodnik.com [dostęp 2024-10-10], Cytat: Mam wielki szacunek do nauki, do racjonalizmu, do inżynierów, do fizyki. Ale to poezja i literatura piękna sa pasem startowym do myślenia(pol.).
↑Moje pisanie – Piotr Wojciechowski – BP Mokotów [online], video 5'56, bpmokotow.waw.pl (Biblioteka Publiczna im. Zygmunta Łazarskiego w Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy), 2021 [dostęp 2024-10-05], Cytat: Ważne jest, że jest taki ktoś jak Dymitr Łazur. On istnieje w wielu moich książkach (...)(pol.).
↑Fotografie ks. Zbigniewa Pytla, malarstwo Marka Sołtysika i rysunki Piotra Wojciechowskiego – podhale24.pl [online], podhale24.pl [dostęp 2024-11-10], Cytat: Pisarstwo Wojciechowskiego było zawsze osobną ścieżka w literaturze, nie liczącą się z modami i tendencjami, z podziałami pokoleniowymi. Zawsze też sprawiało kłopoty krytykom – pisali o nim dobrze, ale unikali analiz i klasyfikacji. Od roku 1961 syndyk masy upadłości byłej Podhalańskiej Akademii Wiedzy(pol.).
.jpg)
.jpg)
_29.9.2024.jpg)
