Tè negre

Un tè negre, o angloindian, es un tè que subiguèt una oxidacion complèta. Gaireben totes los tès consomits en Occident son de tès negres, transformats segon le procediment « ortodòxe » o lo procediment « CTC », dos biais de fabricacion realizats pels Britanics al sègle XIX. Alara qu'un tè verd perdiá sa frescor après 12 a 18 mois, un tè negre se pòt servar pendent d'ans sens pèrdre sa sabor. Es donc mai aisidament transportable e comercializable. Aquelas rasons foguèron longtemps preferits aquel tè en Occident.

Aqueles tès son nomenats tès roges dins lo mond chines (se lo cal pas confondre amb l'infusion de rooibos, a vegada nomenar abusivament « tè roge » per de rasons marcatica). Çò que los Chineses nomenavan a l'origina tè negre, es un tè pòstfermentat, un tè oolong entièrament fermentat essent passar per una pòstfermentacion (coma lo pu-erh). Per aquò de sèrvan d'annadas dins de pòts en tèrra entrepausats dins de cavas fresca. Son alara de tès de garda, fòrça cercat e fòrça cars.

En occident lo tè negre es plan sovent perfumat (mescla amb d'autras causas) e de bassa qualitat (tè en sacon par exemple). Las bonas culhidas se fan mai raras qu'aquelas d'autres tipes de tè (verd, Oolong...). Es un tè d'en primièr comercial entre l'Asia e Occident, çò qu'influéncia la qualitat, ont las grandas superfícias comercialas exigisson un rendement e un prix bas.

• Lo blasiment (18 a 32 oras): permet de levar una partida de l'umiditat presenta dins las fuèlhas frescas.
• Lo rotlatge (30 minutas): las fuèlhas son rotladas, aquò a per efièch de trancar las cellulas de la fuèlhas que liberaràn d'enzimas permetent una fermentacion melhora.
• La fermentacion (1 a 3 oras): las fuèlhas son plaçadas al repaus dins una pèça cauda e umida
• La secason (20 minutas): per arrestar la fermentacion, s'expausa las fuèlhas a una temperatura de 90 °C.
• Lo sedaçatge: s'agís de triar las fuèlhas e de las plegar.

Lo procediment CTC (Crush, Tear, Curl) espotit, trissat e boclat: après aver estat leugièrament blasidas e trencadas, las fuèlhas son totalament trissadas per de cilindres equipas de lamas metallicas. Son enseguida rotladas dins un ghoogi (tonèl tornejant sus el meteis).

Existís de variantas a aquel metòdes, la familha dels tès negres essent la mai granda e espandidas pel mond.

Mai sovent, los negociants mesclan de fuèlhas trissadas venent de plantacions diferentas (fins a 70) per obténer un tè de sabor precias correspondent al produch que comercializan jos forma de saquets^[1].

Un tè negre se prepara dins una teièra amb una aiga fremissenta (95 °C) pendent un temps determinat per la quantitat de tè e son volum d'aiga (existís pas de durada precisa). La bevenda obtenguda, a vegada astringenta, es sovent addicionada de lach de sucre en Anglatèrra e en Índia. Al contrari seràn sempre consomits purs en China, puslèu seguent lo metòde del gongfu cha.

• Lo Lapsang souchong es un tè negre chinés produch dins la província del Fujian. Sas fuèlhas son plaçadas sus un fuòc d'epicèa o de ciprès, çò que lor dona una sabor fumada mai o mens prononciada.
• Lo Keemun es un tè chinés reputat, produch dins la província d'Anhui.
• Los tès negres (non mesclats), recebon abitualament le nom de lor region d'origina. Per exemple lo Yunnan (Dian Hong Gong Fu, Yunnan Imperial, lo Tarry souchong produch a Taïwan).

• En Índia, los principals òrts son situats dins l'Assam, le Sikkim, lo Nilgiri o a Darjeeling, ont se trapa dins de camps plan organizats. Situat al pe de l'Imalaia, i a l'òrt mai en altitud del mond, lo Samabeong. Ls teièrs son someses a un clima tan rufe que la creissença de las fuèlhas i es alentida. D'aquel biais, es possible d'obténer de tès completament diferents, quitament se son produch dins la meteissa region. Al contrari dels autres luòcs d'aquel país, aquela region nordenca utiliza sempre lo procediment ortodòxe per la majoritat de sas culhidas. En mai d'èsser en altitud, lo metòde de produccion i es de qualitat. D'autres òrts de Darjeeling son tanben fòrça populars, coma Gopaldhara o Avongrove.
• Los tès del Sri Lanka (sovent encara dichs de Ceylan) son mai sovent de bona qualitat.

• Kenya
• Nepal (semblança fòrta amb lo Darjeeling)
• Vietnam
• Burundi
• Tunisia
• Rwanda
• Japon

• Lo tè Earl Grey, a la bergamòta, es lo tè negre aromatizat mai conegut en Occident. Una varianta i apond des zèstes de citron e d'irange, lo Lady Grey.
• es tanben conegut per se maridar a la sabor de la ròsa o del lòtus.

1. ↑ "Le guide de dégustation de l'amateur de thé", par Francois-Xavier Delmas.