Konrad Zacharias Lorenz (n. a Viena lo 7 de novembre de 1903, m. lo 27 de febrièr de 1989) foguèt un zoològ e etològ austriac.
Foguèt demest los fondators (n'es almens atal considerat en per tot lo maine german) de l’etologia (Verhaltensforschung o Ethologie en alemand) modèrna. N'aprigondiguèt la nocion d’estampadura e desvolopèt una teoria subre los aspèctes de çò innat e çò aquesit del compòrtament (Verhalten) animal e uman.
Se ne questionegèt mai que tot las fondamentas biologicas de l'òrdre social.
Representant màger de la nomenada epistemologia evolutiva (Evolutionären Erkentnistheorie), l'òbra siá que mai importanta e fondamentala es Die Rückseite des Spiegels/Darrièr lo miralh, Ensag per una istòria naturala del compòrtament uman, Munic - Zuric, 1973.
Las siás autras òbras màgers son :
- Er redete mit dem Vieh, den Vögeln und den Fischen... Parlava amb los mamifèrs, los ausèls e los peisses, 1949;
- Das sogenannte Böse... L'Agression, 1963;
- Über tierisches und menschliches Verhalten... A perpaus del compòrtament animal e uman, , Munic - Zuric, 1965;
- Die acht Todsünden der zivilisierten Menscheit... Los uèch Pecats capitals de l'umanitat civilizada, 1965...
- Der Abbau des Menschlichen... La degradacion de las ressorsas umanas, Munic, 1983.
Foguèt chafrat l’Albert Einstein de l’arma animala.
Recebèt lo Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina, amb l'alemand Karl von Frisch e lo neerlandés Nikolaas Tinbergen en 1973.
Laureats del Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina |
1901: Behring
02: Ross
03: Finsen
04: Pavlov
05: Koch
06: Golgi, Ramón y Cajal
07: Laveran
08: Mechnikov, Ehrlich
09: Kocher
10: Kossel
11: Gullstrand
12: Carrel
13: Richet
14: Bárány
19: Bordet
20: Krogh
22: Hill, Meyerhof
23: Banting, Macleod
24: Einthoven
26: Fibiger
27: Wagner-Jauregg
28: Nicolle
29: Eijkman, Hopkins
30: Landsteiner
31: Warburg
32: Sherrington, Adrian
33: Morgan
34: Whipple, Minot, Murphy
35: Spemann
36: Dale, Loewi
37: Szent-Györgyi
38: Heymans
39: Domagk
43: Dam, Doisy
44: Erlanger, Gasser
45: Fleming, Chain, Florey
46: Muller
47: C.Cori, G.Cori, Houssay
48: Müller
49: Hess, Moniz
50: Kendall, Reichstein, Hench
51: Theiler
52: Waksman
53: Krebs, Lipmann
54: Enders, Weller, Robbins
55: Theorell
56: Cournand, Forssmann, Richards
57: Bovet
58: Beadle, Tatum, Lederberg
59: Ochoa, Kornberg
60: Burnet, Medawar
61: Békésy
62: Crick, Watson, Wilkins
63: Eccles, Hodgkin, Huxley
64: Bloch, Lynen
65: Jacob, Lwoff, Monod
66: Rous, Huggins
67: Granit, Hartline, Wald
68: Holley, Khorana, Nirenberg
69: Delbrück, Hershey, Luria
70: Katz, Euler, Axelrod
71: Sutherland
72: Edelman, Porter
73: Frisch, Lorenz, Tinbergen
74: Claude, Duve, Palade
75: Baltimore, Dulbecco, Temin
76: Blumberg, Gajdusek
77: Guillemin, Schally, Yalow
78: Arber, Nathans, Smith
79: Cormack, Hounsfield
80: Benacerraf, Dausset, Snell
81: Sperry, Hubel, Wiesel
82: Bergström, Samuelsson, Vane
83: McClintock
84: Jerne, Köhler, Milstein
85: Brown, Goldstein
86: Cohen, Levi-Montalcini
87: Tonegawa
88: Black, Elion, Hitchings
89: Bishop, Varmus
90: Murray, Thomas
91: Neher, Sakmann
92: Fischer, Krebs
93: Roberts, Sharp
94: Gilman, Rodbell
95: Lewis, Nüsslein-Volhard, Wieschaus
96: Doherty, Zinkernagel
97: Prusiner
98: Furchgott, Ignarro, Murad
99: Blobel
2000: Carlsson, Greengard, Kandel
01: Hartwell, Hunt, Nurse
02: Brenner, Horvitz, Sulston
03: Lauterbur, Mansfield
04: Axel, Buck
05: Marshall, Warren
06: Fire, Mello
07: Capecchi, Smithies, Evans
08: Hausen, Montagnier, Barré-Sinoussi
09: Blackburn, Greider, Szostak
10: Robert G. Edwards
11: Bruce A. Beutler e Jules A. Hoffmann, Ralph M. Steinman
12: Gurdon e Yamanaka |
Suls autres projèctes Wikimèdia :
|