Plutonium

Neptunium ← Plutonium → Americium

Basisdata
Namn	plutonium
Symbol	Pu
Atomnummer	94
Utsjånad	Sølvkvitt
Plass i periodesystemet
Gruppe	3
Periode	7
Blokk	f
Kjemisk serie	Aktinid
Atomeigenskapar
Atomvekt	244,06 u
Kalkulert atomradius	175 (?) pm
Elektronkonfigurasjon	[Rn]5f67s2
Krystallstruktur	Monoklin
Fysiske eigenskapar
Stofftilstand	Fast stoff
Smeltepunkt	639,3 °C, 912,5 K
Kokepunkt	3230 °C, 3503 K
Molart volum	12,29 cm³/mol
Tettleik	19816 kg/m³
Hardleik	(?) kg/m³
Fordampningsvarme	344 kJ/mol
Smeltevarme	2,84 kJ/mol
Damptrykk	(?) Pa
Lydfart	2260 m/s
Elektronegativitet etter Pauling-skalaen	1,28±0,01
Elektrisk leiingsevne	0,666 MS/m
Termisk konduktivitet	6,74 W/(m·K)
Ioniseringspotensial	584,7 kJ/mol

Plutonium er eit radioaktivt grunnstoff med atomsymbol Pu og atomnummer 94. I rein form er det eit sølv-kvitt metall. Plutonium høyrer til actinoida og er eit transuran som blir fremstillt med bestråling av ²³⁸U i atomreaktorar. Det blir nytta som reaktorbrensel og i atombomber.

Plutonium blir rekna for å vera det farlegaste kjente grunnstoffet. Det er ekstremt giftig kjemisk sett, i tillegg til at det er radioaktivt. Det samlar seg i beinmargen og er svært kreftframkallande. Isotopen ²³⁹Pu har ei halveringstid på 24 200 år.

Plutonium er kalla opp etter planeten Pluto, ettersom det blei oppdaga like etter stoffet neptunium. Namnet passar særs godt for det dødelege stoffet, ettersom planeten igjen er kalla opp etter den romerske guden Pluto, som herska over dødsriket.

• Periodesystemet
• Isotoptabell
• Grunnstoffliste

Denne kjemiartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.