Per Ivarson Undi

Per Ivarson Undi (1803–28. juli 1860) var ein tidleg norsk-amerikanar i Wisconsin, og vert sett på som den fyrste emigranten frå Sogn og Fjordane.^[1]

Per Ivarson Undi vart fødd på garden Undi i Vik i Sogn og Fjordane. Han var ein av dei 8 borna til Iver Pedersen (1762-1837) frå garden Gullbrå i Vik og Inger Akseldtr (1775-1838) frå garden Skjervheim i Myrkdalen. Per Ivarson Undi gifta seg med Anna Davidsdatter frå garden Skjervheimm i Myrkdalen, og saman med sine born vart dei dei første emigrantane til USA frå Sogn og Fjordane i 1839. Undi var nok påverka av sin svoger, Peder Davidsen Skjervheim, som hadde emigrert frå Hardanger i 1837, og av Ole Rynning si bok frå 1838, Sandfærdig Beretning om Amerika.^[2]

Familien reiste frå Bergen med skipet Magdalena Christina i 1839 og var framme i New York 6. juli, 1839.^[3] Familien Undi slo seg ned i landsbyen Wayne i Wisconsin.^[4][5]

Per Ivarson Undi har vorte anerkjend som ein føregangsmann både av norske og amerikanske historikarar. Utvandringa hans frå Vik spelte ei viktig rolle for mange nordmenn, ikkje minst i Vik og Voss. Han skreiv ofte brev til vener og familie, og mange fylgde etter han til Wisconsin, blant anna fleire av søskena: Ragnilda, Erik, Ole og Axel Iverson.^[6]

• Flom, George T. A History of Norwegian Immigration to the United States. (Iowa City, Iowa.: Priv. Print, 1909)
• Holand, Hjalmar Rued. History of the Norwegian Settlements (Decorah, Iowa: Astri My Astri Publishing. 2006)
• Naeseth, Gerhard B. Norwegian Immigrants to the United States, A Biographical Directory, 1825-1850. 2 vols. (Madison, WI: Vesterheim Norwegian-American Museum, 1997)
• Ulvestad, Martin. Nordmændene i Amerika, deres Historie og Rekord (The Norwegians in America, their History and Record). 2 vols. (translated by C. A. Clausen. Minneapolis, Minn: History Book Company's Forlag, 1907)

• The Official Federal Land Records Website Arkivert 2013-03-16 ved Wayback Machine.
• Vossingen, No. 2-3 Madison, Wis., July-October, 1924 (K. A. Rene, editor. Translated by Stanley J. Nuland) Arkivert 2012-02-20 ved Wayback Machine.