Vaagdiegericht Land Wusten

Dat Vaagdiegericht Land Wusten weer en Gericht un Verwaltensrebeed in Bremen-Veern un in dat Königriek Hannover mit Seet in Dorum binnen de Landdrostie Stood. Dor hett groff dat Rebeed von de hüdige Wuster Noordseeküst tohöört. Lüttjere Delen höört vondaag ok to de Gemeen Geestland un de Stadt Bremerhoben.

Dat Vaagdiegericht bestünn ut de Wuster Kaspels Cappel, Dorum, Imßen, Millm, Misselwarden, Mulsen, Padingbüddel, Spiek un Wremen. Tosätzlich to disse negen Kaspels hebbt dor dat Dörp Olenwoold un dat vörherige Amt Noordholt tohöört.

In’n Noorden von dat Gericht leeg dat hambörgsche Amt Ritzbüttel, in’n Noordoosten dat Land Hadeln, in’n Oosten un Süüdoosten dat Amt Beers un in’n Süden dat Amt Leh un na 1827 denn ok Bremerhoben.

Historie

1810 hett Frankriek ünner Napoleon dat Gericht innahmen. In disse Franzosentied hett dat toeerst bet to’n 31. Dezember 1810 to dat Departement von de Elv- un Wersermünn in dat Königriek Westfalen höört un denn to dat Departement von de Wersermünnen un direkt to Frankriek. Dorum weer in disse Tied de Seet von’n Kanton Dorum. 1813 müssen de Franzosen dat Rebeed denn opgeven un de ole Stand is wedderkamen.

An’n 5. Juni 1819 is dat Amt Noordholt oplööst worrn un de gröttste Deel von dat Amt keem an dat Vaagdiegericht Land Wusten.

1848 weer dat Gericht so 193,48 km²^[1] groot.

Mit de Verwaltens- un Justizreform an’n 1. Oktober 1852 is dat Vaagdiegericht oplööst worrn un dor is tohoop mit de Gemeen Holsseln ut dat Amt Beers dat Amt Dorum von worrn.

Öörd Stand 1848^[1]

Kaspel Dorum
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Dorum	744	126	Flecken	Gemeen
2	Dorumer Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Dorumer Specken, Ooster- un Westerbüttel, Feldsaten un Themeln	301	44
3	Vallinger Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Knakenborg, Heuhusen, Kreienborg, Süder- un Eckwarden, Heubarg un Valje	210	32
4	Ahlinger Veerdel ut de enkelten Hööv Ahlingen, Blickhusen, Oberhusen, Middel- un Nedderstreek un Olendiek	227	37
5	Alsumer Veerdel ut dat Dörp Alsum un de enkelten Hööv Marren un Wischhusen	240	43
6	Dorumer Neefeld	94	22	enkelte Hööv

Kaspel Mulsen
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Mulsener Veerdel mit dat Dörp Mulsen, den eenstelligen Hoff Sassendingen un de enkelten Hööv von Lewen	244	43		Gemeen
2	Wierder Veerdel ut de enkelten Hööv Wierde un Barlinghusen	125	23		Gemeen

Kaspel Wremen
	Oort	Status
1	Süderveerdel ut de Oortschoppen Schottwarden un Hülsen, de twee Hööv Barward un Eckeleh, de enkelten Hüüs Ilkenbarg un Süderdeel der Hofe	Gemeen
2	Wremer Veerdel mit dat Karkdörp Wremen un de enkelten Hüüs Noorderdeel der Hofe, Hungerhörn, Wremerbüttel un Wremerdeep
3	Noordwierder Veerdel ut de enkelten Hööv Noordwierde un den Domanialhoff Hünkemann
4	Üterveerdel ut de Oortschop Smarrn un de enkelten Hööv un Hüüs Rintzeln, Rielk un Smarrn na’n Grohden

De Inwahners sünd nich na de Veerdels tellt worrn, man na de Feldmarken:

	Oort	Lüüd	Hüüs	Status
1	Feldmark Hofe	199	39	Gemeen
2	Feldmark Schottwarden	147	23
3	Feldmark Wremen	586	99
4	Feldmark Schmarren	176	32

Kaspel Imßen
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Dingen	269	51	Dörpschop	Gemeen
2	Weddewarden mit’n Brinkamahoff un den Hoff Weddewarderbüttel	313	57	Dörpschop
3	Imßen	14	2	Kark mit Parr un Kösterwahnung

Kaspel Misselwarden
	Oort	Lüüd	Hüüs	Status
1	Twendammer Veerdel ut de enkelten Hööv Twendamm, Mirk, Parr, Lütjendörp, Feldhoff, Flohborg un Veerhusen	157	27	Gemeen
2	Dörp-Veerdel mit dat Karkdörp Misselwarden	129	25
3	Süderveerdel ut de enkelten Hööv Höcht, Harmsbüttel, Böver- un Nedderstreek, Fockwarden, Bowarden, Solthörn, Olendiek un Lauwarden	139	25
4	Noorderveerdel ut de enkelten Hööv Olendiek, Nedder- un Middelstreek un Westerweg	177	30

Kaspel Padingbüddel
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Böverveerdel mit dat Karkdörp Padingbüddel	139	28		Gemeen
2	Süderveerdel ut den enkelten Hoff Bellitzen un de enkelten Hööv von Rotthusen	173	37
3	Noorderveerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs von Nedder- un Böverstreek un Olendiek	239	38
4	Padingbüddler Neefeld	36	7	enkelte Hööv

Kaspel Cappel
	Oort	Lüüd	Hüüs	Status
1	Grotenbütteler Veerdel mit dat Karkdörp Cappel un de enkelten Hööv un Hüüs an’n Spieker, Millmer un Dorumer Weg	209	40	Gemeen
2	Düringer Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Düringerweg, Cappler Böver- un Nedderstreek un Olendiek	193	32
3	Tandinger Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Möhlenweg un bi de Cappeler Möhl	190	30
4	Buurschop-Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Spiekerweg	145	25

Kaspel Spiek
	Oort	Lüüd	Hüüs	Status
1	Spieker Veerdel mit dat Karkdörp Spiek	197	33	Gemeen
2	Spieker Noorderveerdel an’n Olendiek ut de enkelten Hööv Spieker Olendiek, Wackelstraat (enkelt Hoff) un Sielhusen (enkelt Hoff)	74	12
3	Steenauer Veerdel ut de enkelten Hööv un Hüüs Steenau, Spieker Noordermarren, Nedder- un Böverknill	260	49
4	Süüdmarner Veerdel ut de enkelten Hüüs Hartingspecken, Spieker Südermarren un de enkelten Hööv Booth	112	20

Kaspel Millm
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Millm mit Kraansborg (4 enkelte Hööv) un Sorthum (enkelte Hüüs)	440	74	Karkdörp	Gemeen
2	Millm in de Masch	234	35	enkelte Hööv
3	Northum un Scharnst	59	11	enkelte Hööv

	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
	Olenwoold mit de Windmöhl un dat enkelte Huus Olenwolerhöh	303	63	Dörp	Gemeen

vörmalig Amt Noordholt
	Oort	Lüüd	Hüüs	Aard	Status
1	Cappeler Neefeld	325	52	enkelte Hööv un Hüüs	Gemeen
2	Dieksenn	154	38	Oortschop	Gemeen
3	Noordholt mit de Windmöhl	213	44	Dörp	Gemeen
4	Spieker Neefeld	229	40	enkelte Hööv un Hüüs	Gemeen
	Halvmaand	14	1	Domanialhoff
	Liether Hoff	8	1	Domanialhoff
	Pompdamm	10	1	Domanialhoff
	Schöönoort	15	1	Domanialhoff

Inwahnertall

Johr	Inwahners
1810-00-001810^[2]	5892 Lüüd, 1175 Füürsteden
1823-00-001823^[3]	7310 Lüüd, 1368 Hüüs
1848-00-001848^[1]	8462 Lüüd, 1492 Hüüs

Amtlüüd

De eerste Bövervaagd in Dorum is 1524 von’n Arzbischop von Bremen as Landsherr över dat Arzstift Bremen insett worrn, nadem dat Arzstift in de Slacht op’n Mulsener Karkhoff dat vörher fre’e Land Wusten överwunnen harr. De Titel von’n eersten Beamten in dat Vaagdiegericht hett sik 1833 von Bövervaagd op Amtmann ännert.

1686–1695: Johann Georg Wolff
1696–: Dietrich Hinrich Hoddersen Balling
1740–1753: Johann Arnd von der Lieth
1753–: Levin von Schlepegrell
~1784: Johann Conrad Lübs
1799–1806: Christian Daniel von Finckh
1808–1819: Wilhelm Friedrich von Borries
1820–1839: Gottlieb Christian Dodt
1839–1845: Carl Franz Heinrich Wilhelm Wehner
1845–1848: Friedrich Wilhelm Strücker
1848–1852: Ferdinand Wippern

Footnoten

↑ ^a ^b ^c Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 145: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA145
↑ Peter Adolf Winkopp: Der Rheinische Bund. Band 16, Mohr, Frankfort an’n Main 1810, Sied 138: https://books.google.de/books?id=c24IAAAAQAAJ&pg=PA138
↑ Johann G. L. W. Ubbelohde: Statistisches Repertorium über das Königreich Hannover. Hahn, 1823, Sied 86: https://books.google.de/books?id=Rvs-AAAAcAAJ&pg=PA86

[SHfdKH-1] Friedrich W. Harseim, C. Schlüter: Statistisches Handbuch für das Königreich Hannover. 1848, Sied 145: http://books.google.de/books?id=eOI-AAAAcAAJ&pg=PA145

[InwahnertallRef1-2] Peter Adolf Winkopp: Der Rheinische Bund. Band 16, Mohr, Frankfort an’n Main 1810, Sied 138: https://books.google.de/books?id=c24IAAAAQAAJ&pg=PA138

[InwahnertallRef2-3] Johann G. L. W. Ubbelohde: Statistisches Repertorium über das Königreich Hannover. Hahn, 1823, Sied 86: https://books.google.de/books?id=Rvs-AAAAcAAJ&pg=PA86

[1]

[2]

[3]