ស៊ែប៊ី

សាធារណរដ្ឋស៊ែប៊ី

Република Србија Republika Srbija (ស៊ែប៊ី)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
ភ្លេងជាតិ Боже правде Bože pravde "(ព្រះយុត្តិធម៌")
ទីតាំងប្រទេសស៊ែប៊ី (ក្រហម) នៅទ្វីបអឺរ៉ុប ឆ្នូតក្រហមជាប្រទេសកូសូវ៉ូដែលស៊ែប៊ីទាមទារជាទឹកដីរបស់ខ្លួន
រដ្ឋធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ប៊ែលក្រាដ 44°48′N 20°28′E / 44.800°N 20.467°E / 44.800; 20.467
ភាសាផ្លូវការ	ស៊ែប៊ី[ស ១]
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០២២)[១][ស ២]	៨០.៦% ស៊ែប៊ី ២.៨% ហុងគ្រី ២.៣% បូស្នី ២% រ៉មស៍ ៥.៤% ជនជាតិផ្សេងៗទៀត ៦.៩% មិនប្រកាស/មិនឱ្យចម្លើយ
សាសនា (ឆ្នាំ ២០២២)[១][ស ២]	៨៦.៦% គ្រិស្តសាសនា ៨១.១% អូស្សូដក់ ៣.៩% កាតូលិក ១.៧% និកាយគ្រិស្តផ្សេងទៀត ៤.២% ឥស្លាមសាសនា ១.១% គ្មានជំនឿសាសនា ៧.៩% មិនប្រកាស/មិនឱ្យចម្លើយ
រដ្ឋាភិបាល	ឯកត្តរដ្ឋ សាធារណរដ្ឋសភានិយម
- ប្រធានាធិបតី	អាឡិចសាន់ដឺ វូឈីក
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	យូរ៉ូ ម៉ាស៊ុត
- ប្រធានរដ្ឋសភា	អាណា ប៊្រែណាប៊ិជ
នីតិបញ្ញត្តិ	រដ្ឋសភា
ប្រវត្តិសាស្ត្រ
- ក្សត្របុរី	៧៨០
- ព្រះរាជាណាចក្រ	១២១៧
- ចក្រភព	១៣៤៦
- ក្រោមអំណាចអូតូម៉ង់	១៤៥៩–១៨០៤
- បដិវត្តន៍ស៊ែប៊ី	១៨០៤
- ទទួលស្គាល់ឯករាជ្យភាព	១៨៧៨
- ព្រះរាជាណាចក្រទីពីរ	១៨៨២
- យូហ្គោស្លាវី	១៩១៨
- ស៊ែប៊ី និងម៉ុងតេណេគ្រោ	១៩៩២
- ឯករាជ្យភាពត្រូវបានស្ដារ	២០០៦
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	៨៨,៤៩៩ គ.ម២ [២]  (ទី១១១)
- មិនរាប់កូសូវ៉ូ	៧៧,៥៨៩ គ.ម២[៣]
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)	៦,៥៦៧,៧៨៣ (មិនរាប់កូសូវ៉ូ)[៤] (ទី១០៧)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០២២)	៦,៦៤៧,០០៣ (មិនរាប់កូសូវ៉ូ)[៥]
- ដង់ស៊ីតេ	​​៨៥ នាក់/គ.ម២   (ទី១២៧)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)
- សរុប	២១៦.២២ ពាន់លានដុល្លារ[ស ៣][៦] (ទី៧៨)
- ក្នុងម្នាក់	៣៣,១១៥ ដុល្លារ[៦] (ទី៦៥)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២៥)
- សរុប	៩២.៥៥ ពាន់លានដុល្លារ[ស ៣][៦] (ទី៧៩)
- ក្នុងម្នាក់	១៤,១៧៥ ដុល្លារ[៦] (ទី៧៥)
ជីនី (២០២៤)	៣១.៩[៧] មធ្យម
HDI (២០២៣)	០.៨៣៣[៨] ខ្ពស់ណាស់ · ទី៦២
រូបិយវត្ថុ	ឌីណាស៊ែប៊ី (RSD)
ល្វែងម៉ោង	UTC+១ (CET)
- រដូវក្តៅ (DST)	UTC+២ (CEST)
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៣៨១
កូដ ISO 3166	RS
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.rs .срб

ប្រទេសសែប៊ី^{[ស ៤]} ដោយមានឈ្មោះផ្លូវការថា សាធារណរដ្ឋសែប៊ី^{[ស ៥]} គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅប៉ែកអាគ្នេយ៍ និងកណ្ដាលនៃទ្វីបអឺរ៉ុប។^{[៩][១០]} ដោយមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រនៅក្នុងតំបន់បាល់កង់ ស៊ែប៊ីមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយនឹងប្រទេសហុងគ្រីនៅភាគជើង ប្រទេសរូម៉ានីនៅភាគឦសាន ប្រទេសប៊ុលហ្ការីនៅភាគអាគ្នេយ៍ ម៉ាសេដ្វានខាងជើងនៅភាគត្បូង ប្រទេសក្រូអាតនៅភាគពាយព្យ ប្រទេសបូស្នី-អ៊ែរសេកូវីននៅភាគលិច និងម៉ុងតេណេគ្រោនៅភាគនិរតី។ប្រទេសសែប៊ីក៏បានអះអាងដែរថាខ្លួបមានព្រំប្រទល់ជាប់ជាមួយប្រទេសអាល់បានីតាមរយៈទឹកដីកូសូវ៉ូដែលសព្វថ្ងៃកំពុងជាប់ក្នុងជម្លោះជាមួយស៊ែប៊ី។ ដោយមិនរាប់បញ្ចូលកូសូវ៉ូ សែប៊ីមានប្រជាជនរស់នៅប្រមាណ ៦.៦ លាននាក់។^[៩] រដ្ឋធានីរបស់សែប៊ីគឺទីក្រុងប៊ែលក្រាដ ហើយក៏ត្រូវជាទីក្រុងធំបំផុតក្នុងប្រទេសផងដែរ។

ទឹកដីប្រទេសស៊ែប៊ីបច្ចុប្បន្នត្រូវបានមនុស្សចូលមកតាំងទីលំនៅដំបូងតាំងពីយុគសម័យថ្មបំបែកមកម៉្លេះ មុនពេលកុលសម្ព័ន្ធស្លាវផ្លាស់ទីចូលមកនៅក្នុងសតវត្សរ៍ទី៦។ រដ្ឋតូចៗមួយចំនួនបានលេចខ្លួនឡើងនៅដើមមជ្ឈិមសម័យ ហើយនាពេលនោះត្រូវបានគេចាត់ទុកថាសុង្ករដ្ឋក្រោមអាណាចក្រធំៗនៅជុំវិញដូចជា ប៊ីហ្សង់តាំង ហ្វ្រង់ស៍ និងហុងគ្រីជាដើម។ ព្រះរាជាណាចក្រសែប៊ីត្រូវបានទទួលស្គាល់ពីសំណាក់ប៉ាប និងកុងស្តង់ទីណូប្ល៍នៅក្នុងឆ្នាំ១២១៧ ហើយបានពង្រីកទឹកដីដល់ចំណុចកំពូលក្នុងនាមចក្រភពស៊ែប៊ីក្នុងឆ្នាំ១៣៤៦។ មកត្រឹមពាក់កណ្ដាលសតវត្សរ៍ទី១៦ ចក្រភពអូតូម៉ង់បានកាត់យកទឹកដីទាំងមូលរបស់ប្រទេសសែប៊ីសព្វថ្ងៃ ប៉ុន្តែរបបគ្រប់គ្រងរបស់អូតូម៉ង់នៅស៊ែប៊ីត្រូវបានរំខានម្តងម្កាលដោយអាណាចក្រហាបស្បួក ហើយមកត្រឹមចុងសតវត្សរ៍ទី១៧ ហាបស្បួកក៏បានវាតទីចូលដល់ទឹកដីសែប៊ីកណ្តាលដោយបានរក្សាអំណាចកាន់កាប់នៅត្រឹមតំបន់វ៉ូយវ៉ូឌីណា។ នៅដើមសតវត្សរ៍ទី១៩ បដិវត្តន៍សែប៊ីបានបង្កើតរដ្ឋជាតិស៊ែប៊ីឡើងនៅក្នុងតំបន់បាល់កង់ ហើយក៏បានបន្តពង្រីកទឹកដីបន្ថែម។^{[១១][១២]} នៅក្នុងឆ្នាំ១៩១៨ បន្ទាប់ពីបញ្ចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី១ ព្រះរាជាណាចក្រសែប៊ីបានបង្រួបបង្រួមជាមួយអតីតទឹកដីហាបស្បួកនៅវ៉ូយវ៉ូឌីណា ហើយក្រោយបន្តិចមកក៏បានបង្រួមបន្តជាមួយប្រជាជាតិស្លាវដទៃទៀតនៅក្នុងតំបន់បង្កើតបានជាយូហ្គោស្លាវី ដែលមានអត្ថិភាពរហូតដល់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៩០ នៅពេលដែលសង្គ្រាមយូហ្គោស្លាវីផ្ទុះឡើង។ បន្ទាប់ពីយូហ្គោស្លាវីបានបែកបាក់ ប្រទេសស៊ែប៊ីក៏បានទៅចងសហភាពជាមួយប្រទេសម៉ុងតេណេគ្រោ^[១៣] មុនពេលត្រូវបានរំលាយដោយសន្តិវិធីនៅក្នុងឆ្នាំ២០០៦ ដែលនាំឱ្យស៊ែប៊ីស្ដារឯករាជ្យភាពខ្លួនក្នុងនាមជារដ្ឋអធិបតេយ្យតែមួយឡើងវិញ។^[១៤] នៅក្នុងឆ្នាំ២០០៨ តំណាងរាស្ត្រនៃសភាកូសូវ៉ូបានប្រកាសកូសូវ៉ូជារដ្ឋឯករាជ្យដោយឯកតោភាគី ដោយទទួលបាននូវប្រតិកម្មចម្រុះពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ខណៈស៊ែប៊ីនៅបន្តទាមទារកូសូវ៉ូជាផ្នែកមួយនៃទឹកដីអធិបតេយ្យភាពរបស់ខ្លួនរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន។

ស៊ែប៊ីគឺជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចប្រាក់ចំណូលមធ្យមកម្រិតខ្ពស់ និងប្រព័ន្ធសុខាភិបាលសកល បូករួមទាំងប្រព័ន្ធអប់រំបឋមសិក្សា និងមធ្យមសិក្សាឥតគិតថ្លៃដល់ប្រជាពលរដ្ឋរបស់ខ្លួន។ សព្វថ្ងៃ ស៊ែប៊ីជាឯកត្តរដ្ឋ សាធារណរដ្ឋអាស្រ័យរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិយមសភា និងជារដ្ឋសមាជិកមួយក្នុងអង្គការសហប្រជាជាតិ ក្រុមប្រឹក្សាអឺរ៉ុប អង្គការសន្តិសុខ និងសហប្រតិបត្តិការអឺរ៉ុប ភាពជាដៃគូដើម្បីសន្តិភាព អង្គការសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចសមុទ្រខ្មៅ កិច្ចព្រមពៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអឺរ៉ុបកណ្ដាល ហើយកំពុងតែបោះជំហានចូលជាសមាជិកនៃអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៤ មក ប្រទេសស៊ែប៊ីបានកំពុងចរចាចូលជារដ្ឋសមាជិកនៃសហភាពអឺរ៉ុប ហើយអាចក្លាយជាសមាជិកនៃសហភាពមួយនេះនៅឆ្នាំ២០៣០។^[១៥] ស៊ែប៊ីបច្ចុប្បន្នគឺប្រកាន់ខ្ជាប់ជាផ្លូវការនូវគោលនយោបាយអព្យាក្រឹតភាពយោធា។

ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។

ផ្នែកនេះទទេ។ អ្នកអាចជួយបានដោយបន្ថែមព័ត៌មាន។

អត្ថបទនេះគឺជាអត្ថបទខ្លីមិនពេញលេញ។ លោកអ្នកអាចជួយវីគីភីឌាដោយសរសេរពង្រីកបន្ថែម។ ម ព ក

v t e បណ្តារដ្ឋអធិបតេយ្យនៅទ្វីបអឺរ៉ុប រដ្ឋអធិបតេយ្យ អាល់បានី អានដូរ៉ា អាមេនី អូទ្រីស អាហ្សែបែហ្ស បេឡារុស ប៊ែលហ្សិក បូស្ន៊ីនិងហឺហ្ស៊េហ្គោវីណា ប៊ុលហ្គារី ក្រូអាស៊ី សាយព្រឹស ឆេក ដាណឺម៉ាក អេស្តូនី ហ្វាំងឡង់ បារាំង ហ្សកហ្ស៊ី អាល្លឺម៉ង់ ​ក្រិ​ក ហុងគ្រី អ៊ីស្លង់ អៀរឡង់ អ៊ីតាលី កាហ្សាក់ស្តង់ ឡេតូនី លិចទេនស្តែន លីទុយអានី លុចសំបួ ម៉ាសេដូន ម៉ាល់ត៍ ម៉ុលដូវ៉ា ម៉ូណាកូ ម៉ុងតេណេហ្គ្រោ ហូឡង់ ន័រវេស ប៉ូឡូញ ព័រទុយហ្គាល់ រូម៉ានី រុស្សី សានម៉ារីណូ ស៊ែប៊ី ស្លូវ៉ាគី ស្លូវេនី អេស្ប៉ាញ ស៊ុយអែត ស្វីស តួកគី អ៊ុយក្រែន សហរាជាណាចក្រ បុរីវ៉ាទីកង់ States with limited recognition អាផ្ស់និ កូសូវ៉ូ ណាហ្គ័រ​នី​ការ៉ាបាក ស៊ីបខាងជើង អូសេទីខាងត្បូង Transnistria Dependencies and other territories ដាណឺម៉ាក ប្រជុំកោះហ្វារ៉ូ ហ្វាំងឡង់ ប្រជុំកោះអាឡាំង សហរាជាណាចក្រ Akrotiri and Dhekelia ហ្គីប្រាលតា ហ្គឿនស៊ី អាយអូហ្វមែន ជឺស៊ី