មេកានិចកង់ទិច

មេកានិចកង់ទិច (អង់គ្លេស: quantum mechanics) គឺជាទ្រឹស្ដីមូលដ្ឋានមួយនៅក្នុងរូបវិទ្យាដែលពណ៌នាអំពីឥរិយាបទរបស់ធម្មជាតិនៅកម្រិតអាតូមនិងតូចជាងអាតូម ។ ^{[១] :1.1}វាគឺជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃរូបវិទ្យាកង់ទិចទាំងអស់ ដែលរួមមាន គីមីវិទ្យាកង់ទិច ទ្រឹស្ដីដែនកង់ទិច បច្ចេកវិទ្យាកង់ទីច និងវិទ្យាសាស្រ្តព័ត៌មានកង់ទិច​​ ​​។

មេកានិចកង់ទិចអាចពិពណ៌នាអំពីប្រព័ន្ធជាច្រើនដែលរូបវិទ្យាបុរាណមិនអាចពិពណ៌នាបាន។ រូបវិទ្យាបុរាណអាចពណ៌នាពីផ្នែកផ្សេងៗនៃធម្មជាតិដែលយើងអាចមើលឃើញបានដោយភ្នែកទទេ ប៉ុន្តែរូបវិទ្យាបុរាណមិនអាចពណ៌នាពីផ្នែកទាំងនោះនៅកម្រិតតូចៗដូចជានៅកម្រិតអាតូម និងតូចជាងអាតូម​បានឡើយ។ ទ្រឹស្ដីនៅក្នុងរូបវិទ្យាបុរាណភាគច្រើនអាចបានមកពីមេកានិចកង់ទិច សម្រាប់ជាការប៉ាន់ស្មានក្នុងមាត្រដ្ឋានទំហំធំ (ម៉ាក្រូស្កូប)។ ^[២]

ស្រមៃថាយើងមានអេឡិចត្រុងនៃអាតូមទង់ដែងមួយហើយយើងដាក់វាឪ្យដាច់ដោយឡែកពីមជ្ឈដ្ឋានជំុវិញមានន័យថាអេឡិចត្រុងនោះត្រូវបានការពារដោយពុំបានទទួលរងនៅការប៉ះពាល់ពីមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅដូចជា កម្ដៅ​ និងរលកកម្ដៅដែលអាចនាំឪ្យអេឡិចត្រុងងាយនឹងប្រែប្រួសសភាពឬជាភាសាអង់គ្លេស (Decoherence)។​ នៅពេលយើងដាក់អេឡិចត្រុងឪ្យដាច់ដោយឡែកពីមជ្ឈដ្ឋាន​ពេលនោះអេឡិចត្រុងនឹងស្ថិតនៅក្នុងសភាពមួយដែលយើងពុំអាចកំណត់ដោយវាអាចនឹងស្ថិតនៅទីតាំងណាមួយ (លើឬក្រោម) ឬវាអាចស្ថិតនៅទីតាំងទាំងពីក្នុងពេលណាមួយ ដែលសភាពនេះគេឪ្យឈ្មោះថា (Superposition)។​

1. ↑ Feynman, Richard; Leighton, Robert; Sands, Matthew (1964). The Feynman Lectures on Physics. 3. California Institute of Technology. ល.ស.ប.អ. 978-0201500646. https://feynmanlectures.caltech.edu/III_01.html។ បានយកមក 19 December 2020. 
2. ↑ Jaeger, Gregg (September 2014). "What in the (quantum) world is macroscopic?". American Journal of Physics 82 (9): 896–905. DOI:10.1119/1.4878358.