Daniel BotweDaniel Kwaku Botwe (bɛ dɔɣi o la Anashaara goli February 26, yuuni 1958)[1] ka o nyɛ Ghana siyaasa nira.[2][3] O nyɛla jintɔra n zaŋ ti Okere constituensi din be Eastern Region, Ghana.[4] O daa nyɛla "Minister for Information and National Orientation" tiŋgbani zuɣulana John Agyekum Kufour gɔmnanti saha ka lahi niŋ "Minister" n-ti "Regional Reorganization and Development " mini "Minister for Local Government, Decentralisation and Rural Development" tiŋgbani zuɣulana Nana Akufo-Addo tuuli[5] mini o gɔmnanti din pahiri buyi ni.[6] O piligu mini shikuru baŋsimBɛ dɔɣi la Dan Kwaku Botwe Anashaara goli February 26, yuuni 1958, din be Eastern Region, Ghana. O zooi la Abiriw Akuapem[1] O daa pili la shikuru Presbyterian Primary mini Middle Schools din be Mabang, Ahafo-Ano District, Ashanti Region yaɣili. O deei la o "GCE Ordinary level" shɛhira gbɔŋ Kumasi Academy, ni o "GCE Advanced level" shɛhira gbɔŋ yuuni 1977 Achimota School. O daa lahi chaŋ shikuru Kwame Nkrumah University of Science and Technology n-ti bɔhim deei "Bachelor of Science degree" din nyɛ computer science dini.[7] Tuma biɛhiguYuuni 1985, bɛ daa kpuɣi la Botwe tuma ni Ghana Cocobod ka o niŋ "computer analyst".[8] O daa tum la ni hali ni yuuni 1993, ka daa naan yi kpe ʒingama tuma ni. Bɛ daa piigi o la "director" n-ti Danmaud Limited, ʒingama zuɣu kompini din be Accra.[7] Siyaasa biɛhiguO ni daa be KNUST, bɛ daa piigi o la "national secretary" n-ti "National Union of Ghana Students" (NUGS) bini din gbaai yuuni 1982 zaŋ chaŋ yuuni 1983. O piibu maa daa chani mi n doli sooja gɔmnanti tuuli "Provisional National Defence Council" ni daa gbubi. O nimmohi mini o galimi nima daa kpɛhi o yɛla ni. Bɛ daa yihi o mini Ghana nima shɛba n tahi Ivory Coast.[2] Din nyaaŋa o daa labi na Ghana ka daa nyɛ "computer analyst" n be Ghana cocoa board bini din gbaai yuuni 1985 zaŋ chaŋ yuuni 1993 pɔi ka naan yi kpe ʒingamazuɣu tuma ni.[9] Botwe daa yina n-ti bɔ New Patriotic Party General Secretary tali yuuni 1998 ka daa di nasara.[10] O daa nyɛla ninvuɣi kpɛŋ John Kufour gɔmnanti ni Ghana yuuni "2000 general election" ni.[2] O daa lahi tum yaɣa shɛŋa paati maa ni, n-ti pahi "National Treasurer" n zaŋ ti "Youth Wing" din nyɛ New Patriotic Party dini, mini "Director of Operations and Research" n-ti "National Headquarters".[2][10] Tiŋgbani zuɣulana Akufo-Addo buɣisiri o mi ni "a heavy hitter, a political weight", ni o kpaŋ maŋa zaŋ ti New Patriotic Party dibu yuuni 2001.[11] Member of ParliamentDan Botwe daa yina n-ti bɔ Okere ijintɔri kuɣu yuuni2008 di ni daa niŋ ka jintɔri ŋun daa be nam ni, Brandford Kwame Daniel Adu, daa kpuɣi niya ni o shee lala yaɣili maa jintɔri tali maa ni. Botwe daa nyɛla vooti kalinli tuhi pia ni yini, ni kɔbisiwɔi ni pisopɔin ni anahi (11,974 votes) vooti kalinli tuhi pia ni awɔi, ni kɔbisiyɔbu ni pihinii ni anahi (19,684), ka di zani n-ti vaabu pihiyɔbu ni tɔbu dibaa anii (60.8%), ka niŋ jintɔri palo lala yaɣili maa.[12] O daa llahi chaŋ n-ti di yuma 2012, 2016 ni 2020 piibupiibu[2] Ŋuni n daa nyɛ "chief whip" n-ti 6th Parliament bini din gbaai yuuni 2013 zaŋ chaŋ yuuni 2017.[10] O ni nyɛ jintɔra o tabi sɔŋ o ya tiŋgbani maa zoobu polo yaɣa pam. O daa lo alikaule ni o sɔŋsi Dreams FC, Ghana Premier League bol'ŋmɛri yili din ŋmɛri Dawu, tiŋa shɛli din be o piibu piibu yaɣili.[13] Flag bearer ambitionBotwe daa yina n-ti bɔ yuuni 2007 New Patriotic Party "primaries". Lala dundoŋ ni piibu piibu maa daa niŋ mi ni bɛ nya ŋun yɛn zani n-ti John Agyekum Kufour, ŋun daa niŋ Ghana tiŋgbani zuɣulana ka o saha paai. Piibu piibu maa daa niŋ la Accra Anashaara goli 22 December yuuni 2007.[14] Botwe daa yɛliya ni paati maa toondaan tali bɔri la bipolli ka di bɛ tu ni ninkurigu ŋun saɣi vuhi chandi deei li.[14] O daa lu piibu piibu maa n-ti Nana Akufo-Addo.[10] Minister of InformationBini din gbaai yuuni 2006 zaŋ chaŋ yuuni 2007 Botwe daa niŋ la "Minister for Information" tiŋgbani zuɣulana John Agyekum Kufour gɔmnanti saha. O daa deei la Kwamina Bartels.[15][16] Minister for Regional ReorganisationSilimin goli January yuuni 2017, tiŋgbani zuɣulana Akufo-Addo daa piigi Botwe Minister n-ti yaɣi palli din daa nam, Ministry of Regional Reorganization and Development. Akufo-Addo daa nam la lala "ministry" ŋɔ ni di lihi "region" bɔbigu piribu zuɣu, o ni daa lo alikaule shɛŋa puuni yini. "Volta region" daa nam la Oti region, ka Western region nam Western-north region.[11] Cabinet ministerAnashaara goli May yuuni 2017, tiŋgbani zuɣulana Nana Akufo-Addo daa piigi Dan Botwe o minisita nima pia ni awɔi zuɣu ban yɛn be o gɔmnanti ni.[17] Bɛ daa zaŋ lala minisita nima pia ni awɔi ŋɔ yuya n-ti jintɔri duu ka "Speaker of the House", Rt. Hon. Prof. Mike Ocquaye daa yihili polo.[17] O ni nyɛ "Cabinet minister", Dan Botwe daa kuli be la gɔmnanti luɣili ni ka bɛ gbaari tiŋgbani saawara.[17] Maŋmaŋa biɛhiguDan Kwaku Botwe mali la paɣa ni bihi ata. O nyɛla Dolodolo nira ŋun doli Presbyterian denomination.[10] Kundivihira
|