Theatr Cymru

Theatr Cymru
Enghraifft o:	cwmni theatr, busnes, sefydliad elusennol
Dechrau/Sefydlu	2003
Gweithwyr	15
Ffurf gyfreithiol	sefydliad elusennol
Gwladwriaeth	y Deyrnas Unedig
Rhanbarth	Caerfyrddin
Gwefan	http://www.theatr.cymru/

Am y theatr genedlaethol Saesneg, gweler National Theatre Wales

Cwmni Theatr Genedlaethol Cymraeg ei hiaith ydy Theatr Cymru (gynt Theatr Genedlaethol Cymru). Sefydlwyd y cwmni yn 2003 ac fe'i leolir erbyn hyn, yn yr Egin, Caerfyrddin. Mae bwriad a gweledigaeth y cwmni wedi amrywio'n fawr dros y blynyddoedd, yn unol â gweledigaeth yr arweinydd artistig gyfredol.^{[angen ffynhonnell]}

Disgrifia'r cwmni ei hun fel 'theatr deithiol genedlaethol'^[1] a mae'r cwmni yn teithio cynyrchiadau i theatrau ar hyd a lled y wlad, yn ogystal â cynnal prosiectau am: ysgrifennu creadigol, sioeau cerdd, gwaith safle-benodol, a chlasuron y Theatr Gymraeg a rhynglwadol.

Ennillodd y cwmni Wobr UK Theatre 2024 am Ragoriaeth mewn Teithio.^[2] Cafodd y cwmni ei henwebu fel Cynhyrchydd y Flwyddyn yn The Stage Awards 2024.^[3]

Lansiwyd partneriaeth gyda S4C ar ddiwedd 2024 i rannu rai o ddramâu Theatr Cymru ar y sianel deledu llinol a phlatfformau ffrydio S4C Clic, Youtube a BBC iPlayer.^[4]

Mae'r cwmni'n perfformio yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru yn flynyddol, fel arfer gyda dramâu newydd. Mae gwaith diweddar y cwmni wedi cael enwebiad UK Theatre Awards.^[5]

Cyfarwyddwyr Artistig

Cefin Roberts (2003-2010)^[6]
Arwel Gruffydd (2011-2022)^[7]
Steffan Donnelly (2022-presennol)^[8]

Cefndir

O dan arweiniad a phenodiad Cefin Roberts yn 2003, fe gychwynwyd y Cwmni drwy sefydlu cwmni craidd o bedwar actor, ar ffurf cwmni Rep. Yr aelodau gwreiddiol oedd Owen Arwyn, Dave Taylor, Carys Eleri a Rhian Blythe. Cynhyrchiad cynta'r cwmni oedd ail-lwyfannu drama Meic Povey, Yn debyg iawn i ti a fi.

Cynyrchiadau

Ers 2003, mae'r cwmni wedi perfformio cynhyrchiadau yn cynnwys Yn debyg iawn i ti a fi, Siwan, Cysgod y Cryman, Esther, Hen Rebel, Porth y Byddar, Iesu!, Y Pair, Y Gofalwr a Gwlad yr Addewid.

2000au

Cyfnod Cefin Roberts a Judith Roberts

Yn Debyg Iawn I Ti A Fi (2003) gan Meic Povey; cyfarwyddwr Cefin Roberts

Romeo a Juliet (2004) gan Shakespeare cyfieithiad J. T. Jones; cyfarwyddwr Cefin Roberts
Ac Eto Nid John Gwil... (2004) gan John Gwilym Jones; cyfarwyddwr Cefin Roberts / Judith Roberts

Tŷ ar y Tywod (2005) gan Gwenlyn Parry; cyfarwyddydd Judith Roberts
Sgidie Bach i Ddawnsio (2005) cyfarwyddwr Cefin Roberts
Sundance (2005) gan Aled Jones Williams; cyfarwyddwr Cefin Roberts
Hen Rebel (2005) cyfarwyddwr Cefin Roberts
Plas Drycin (2005)

Diweddgan (2006) cyfarwyddwr Cefin Roberts
Wrth Aros Beckett (2006) cyfarwyddwr Cefin Roberts
Esther (2006) gan Saunders Lewis cyfarwyddwr Daniel Evans ^[9]
Sundance (taith) (2006) gan Aled Jones Williams; cyfarwyddwr Cefin Roberts
Dominos (2006) cyfarwyddydd Judith Roberts

Cysgod y Cryman (2007) addasiad Siôn Eirian o nofel Islwyn Ffowc Elis; cyfarwyddwr Cefin Roberts
Cariad Mr Bustl (2007) cyfarwyddydd Judith Roberts
Porth y Byddar (2007) gan Manon Eames; ar y cyd â Clwyd Theatr Cymru; cyfarwyddwr Tim Baker

Y Pair (2008) gan Arthur Miller cyfieithiad cyfarwyddwr Cefin Roberts
Siwan (2008) gan Saunders Lewis; cyfarwyddydd Judith Roberts
Iesu! (2008) gan Aled Jones Williams; cyfarwyddwr Cefin Roberts

Tyner Yw’r Lleuad Heno (2009) gan Meic Povey; cyfarwyddydd Ffion Dafis
Tŷ Bernarda Alba (2009) cyfarwyddydd Judith Roberts
Bobi a Sami... A Dynion Eraill (2009) gan Wil Sam Jones; cyfarwyddwr Cefin Roberts

2010au

Gwlad yr Addewid (2010) cyfarwyddwr Tim Baker
Y Gofalwr (2010) cyfarwyddwr Cefin Roberts
Dau.Un.Un.Dim (2010)
Yn y Trên (2010)

Deffro'r Gwanwyn (2011) cyfarwyddydd Elen Bowman

Cyfnod Arwel Gruffydd

Sgint (2012)
C'laen Ta! (2012)
Y Storm (2012)

Dyled Eileen (2013)
Y Bont (2013)
Tir Sir Gâr (2013)
Seiat (2013)
Blodyn (2013)
Blodeuwedd (2013)
Rhwydo/Vangst (2013)
Rhwng Dau Fyd (2013)
Pridd (2013)

Dŵr Mawr Dyfn (2014)
Y Negesydd (2014)

Pan Oedd Y Byd Yn Fach (2015)
{{150}} (2015)

Chwalfa (2016) ar y cyd â Pontio, Bangor
Dawns Ysbrydion (2016)
Mrs Reynolds a’r Cena Bach (2016)

Hollti (2017)
Estron (2017)
Y Tŵr (2017)
Macbeth (2017)

Milwr yn y Meddwl (2018)
Estron (2018)
Y Tad (2018)

X (2019)
Bachu (2019)
Y Cylch Sialc (2019)
Llygoden yr Eira (2019)
Pryd Mae'r Haf? (2019)

2020au

Gwlad yr Asyn (2021)
Anfamol (2021)
Llygoden yr Eira (2021)
Faust + Greta (2021)

Petula (2022)
Gwlad yr Asyn (2022)
Tylwyth (2022)

Cyfnod Steffan Donnelly

Pijin (2023)
Parti Priodas gan Gruffudd Owen (2023)
Yr Hogyn Pren gan Eildyr Jones (2023)
Rwan Nawr gan Llyr Titus, Hannah Daniel, Mali Ann Rees, Manon Steffan Ros a Kallum Weyman (2023)
Rhyngom gan Sioned Erin Hughes (2023)
Rhinoseros gan Eugène Ionesco, addasiad Manon Steffan Ros (2023) ^[10]
Swyn gan Krystal S. Lowe (2023) ^[11]
Kiki Cymraeg gan Nina Bowers, Leo Drayton a Lauren Morais (2023)
Ie Ie Ie gan Elanor Bishop a Karin McCracken, addasiad Lily Beau (2024)
Parti Priodas gan Gruffudd Owen (2024)
Brên. Calon. Fi gan Bethan Marlow (2024) ^[12]
Ha/Ha gan Caryl Burke, Mari Elen Jones, Geraint Lewis, Gruffydd Siôn Ywain (2024)
Fy Enw i yw Rachel Corrie golygwyr Alan Rickman a Katharine Viner yn seiliedig ar ysgrifennu Rachel Corrie, addasiad Menna Elfyn (2024)
Dawns y Ceirw gan Casi Wyn (2024)^[13]
Byth Bythoedd Amen gan Mared Jarman (2025)^[14]
Huw Fyw gan Tudur Owen (2025)
Brên. Calon. Fi gan Bethan Marlow (2025)
Wrecslam! (2025)