Llingua mandingaEl mandinga, mandenka, mandinka, malinké nun ye un únicu idioma, sinón un continuu dialeutal d'África occidental. Na actualidá les fales mandinga falar en distintos países, como Gambia, Guinea, Guinea-Bisáu, Senegal, Malí, Sierra Lleona, Liberia, Burkina Fasu y Costa de Marfil. El mandinga forma parte de la familia llingüística de Níxer-Congu, caña de les llingües mandé, concretamente de les llingües mandé centrales.
Distintes falesEnte les fales mandinga atópense les siguientes. Fales occidentales
Fales orientales
Fales Maraka-Dafing
Orixe y espansión de la llingua mandingaEl centru orixinal de la llingua mandenka ye la rexón de Manden, una zona de llombes a veres del ríu Níxer, que s'atopa partida ente los actuales países de Guinea-Conakri y Malí. Esta llingua esperimentó una considerable espansión gracies al poder del Imperiu de Manden, mandenka o de Malí, dende'l S. XIII. Manden yera pronunciáu Mali polos fulbe, y mandenka, malinke. Variación de les fales mandingasEl mandenka ye una llingua eminentemente oral, esto ye, ensin tradición escrita. Les diferencies fundamentales ente les fales tán nos soníos consonánticos, soníos vocálicos, na sintaxis (formación de frases) y en menor midida nel léxicu (vocabulariu). Amás de les diferencies debíes a la diversidá xeográfica y a la evolución de la llingua, otres diferencies deber a la situación xeopolítica: un falante d'un país colonizáu per Francia va utilizar términos emprestaos del francés, ente qu'otru d'un país colonizáu polos británicos van faer lo mesmo coles pallabres d'orixe inglés: Ej. liburu (<fr. livre) = buku (<ing. book) = kitabu (<ár. kitab) = ciguáu, kafa (<manden) Otres llingües, como'l grupu mokolé (mogofin, koranko, lele y kakabe), el jogo, el vai y el kono, nun son mandenkakan puramente, pero son bien próximes. AlfabetosAnque nun tien una llarga tradición como llingua escrita, hai exemplos d'escritura con calteres árabes. Anguaño utilízase la escritura col alfabetu n'ko y sobremanera l'alfabetu llatín con calteres especiales. ReferenciesEnllaces esternos
|
||||||||||||||||||||||||||||
